রুবিনা মাহমুদ ১ রাতটা ছিল অদ্ভুত শান্ত। এমন শান্ত যে খুলনার বাতাসেও যেন শব্দ ঢুকতে সাহস পায় না। কিন্তু এই নিশুতি রাতেই শব্দ জন্ম নিচ্ছে, জন্ম নিচ্ছে এমন এক তরঙ্গ, যা ভবিষ্যতের কান্না বা বিজয়—দুটোর একটিকে জাগিয়ে তুলবে। রওশন আরা জানালার পর্দাটা সরিয়ে একবার বাইরে তাকালেন। তামাটে চাঁদের আলোয় গাছের ছায়া লম্বা হয়ে উঠেছে। একটা কুকুর হঠাৎ ডেকে উঠলো দূরে, যেন ইশারা দিচ্ছে—“সব ঠিক নেই।” ঘরের কোণার ছোট মেজেতে পাতলা লেপ, একটা সেলাই মেশিন আর একটা কাঠের বাক্স। কিন্তু বাক্সটা ছিল আলাদা। সাধারণ কাঠের নয়, ভিতরে ছিল রেডিও ট্রান্সমিটার, নিজ হাতে বানানো। ধীরে ধীরে মুখের চশমাটা খুলে রাখলেন রওশন। চুলের…
- 
				
 - 
				
பூமிகா வெங்கடேசன் 1 தென்னிந்தியாவின் பாலைவனத்தோடு கலந்து கிடக்கும் ஒரு மருத நிலத்தில், காடுகளும் நதிகளும் கடந்து ஓர் கிராமம். பெயர் “வனச்சுழி.” அந்த ஊர் வரை வந்தபோது, காவ்யாவின் செல்போனில் நீல ஸ்கிரீன். இணையதள இணைப்பு கடந்து விட்டது. இப்போது அவளது எல்லா நம்பிக்கையும் அவளது பச்சை வளை மற்றும் பழைய நாட்குறிப்புகள் மீது. காவ்யா ஒரு பண்பாட்டு நிஜவாத ஆராய்ச்சி மாணவி. “மரங்களைத் தெய்வமாகக் கண்டு வழிபடும் பாரம்பரியங்கள்” பற்றி அவளது பயணக்கட்டுரை. அந்த கட்டுரைக்குள் “வனச்சுழியின் பரிதிநிலை மரம்” முக்கியமாக விளக்கப்பட்டிருந்தது. ஆனால் அதைப் பற்றி புத்தகங்கள், விக்கிப்பீடியா, தாத்தா-பாட்டிகளின் கதைகள் தவிர வேறு ஆதாரம் எதுவும் கிடைக்கவில்லை. அதனால்தான் அவள் இப்போது அவசரமாக பசுமை பைக்கில் இங்கு வந்து இறங்கி நிற்கிறாள். ஊருக்குள் நுழைந்தவுடன் அவள் இருகால் நடையில் ஓர் ஏதோ பயத்துடன் நடந்தாள். மண் அடர்ந்த பாதை, சில நாய்கள் விரைவாக ஓடி மறைந்தன,…