রাজীব আচার্য অধ্যায় ১: যাত্রার সূচনা নদীর তীরে ভ্রমণকারীর পায়ের ছন্দ যেন এক অদৃশ্য আয়তনের সঙ্গে মিলিত হয়ে যায়। গঙ্গার বিশাল জলরাশি, তার শান্তি এবং ভেসে আসা তরঙ্গের মৃদু কণ্ঠে সে প্রথমেই মুগ্ধ হয়। শহরের ব্যস্ততা ও ধুলোময় রাস্তাগুলোর কোলাহল থেকে দূরে, নদীর পাড়ে এসে সে যেন অন্য জগতে প্রবেশ করেছে। এখানকার বাতাসে এক অদ্ভুত স্নিগ্ধতা, জলরাশির ছন্দে একটি অবচেতন সংগীত ভেসে আসে। সে লক্ষ্য করে নদীর ধারে ছোট ছোট নৌকায় বসে থাকা মৎস্যজীবীদের মুখে পরিশ্রমের ছাপ, তবে সেই পরিশ্রমের সঙ্গে আছে নির্ভরশীলতার অদম্য অনুভূতি। তাদের হাতের কাজ, জালের জটিলতা, মাছ ধরার কৌশল—সবকিছু যেন একটি জীবন্ত নাট্যরূপে প্রাণ ফিরে পায়…
- 
				
 - 
				
অৰুনিমা ডেকা বসন্ত আহে নিজেই যেন এক নতুন জন্মৰ কাহিনী লৈ। দীৰ্ঘ শীতৰ স্থবিৰতাৰ পাছত প্ৰকৃতি পুনৰ জাগি উঠে সেউজীয়া বৰ্ণৰ আলোকত। গছবোৰৰ শুকান ডালত নতুন পাতৰ সেউজী ফুটি উঠে, আৰু বাগিছাৰ মাটিত সেউজেৰে আচ্ছাদিত তেজস্বী প্ৰভাত। সূৰ্যই যেতিয়া মৃদু উজ্জ্বলতাৰে চকু খোলে, সেয়া যেন সোনালী ধূলিৰ দৰে ধৰণীৰ মূৰত বিৰাজ কৰে। পকহীৰ গান এই জীৱনৰ নবীন গীত; বিভিন্ন ধ্বনিৰ সুৰ একেলগ হৈ প্ৰকৃতিলৈ প্ৰেৰণ কৰে জাগৰণৰ স্নিগ্ধ আহ্বান। পুৱা বতাহত ফুলৰ সুঘ্ৰাণ মিশি গুচি নাযোৱা এক মধুৰ সপোনৰ দৰে হৃদয়ত পঢ়ি থাকে। প্ৰত্যেকটি ডাৱৰ সেউজীয়া তেজত যেন জীৱনৰ নতুন আশা লুকাই আছে, আৰু সেই আশা কিমান অনন্ত আৰু উজ্বল,…
 - 
				
দীপাংশু বোৰঠাকুৰ পৰ্ব ১: বৰষুণৰ ৰাতি আৰু অদ্ভুত কল শহৰখনৰ ওপৰত সেই ৰাতি আকাশখনৰ মেঘ গাঢ় হৈ নামি আহিছিল। পূৰ্ণ বতাহেৰে পৰা বৰষুণৰ শব্দে মানুহৰ মনত এক ধৰণৰ বিৰক্তি আৰু ভয় দুয়ো মিশ্ৰিত অনুভূতি জাগ্ৰত কৰিছিল। গুৱাহাটী শহৰৰ ভাৰেলি পাথাৰৰ এডাল বাটৰ কাষত থকা এটা পুৰণি দুমজিলা ঘৰখনত অৰুণ জোনাকত একো নাথাকিলেও আলোছায়াৰ খেলা চলিছিল। ঘৰখনত বাস কৰিছিল মণিশংকৰ বৰুৱা। গুৱাহাটীৰ এটা কলেজত ইতিহাসৰ অধ্যাপক। বয়সত পঞ্চাশ পাৰ হ’লেও তেওঁৰ কণ্ঠস্বৰ, দৃঢ় চাহনি আৰু কথা কোৱাৰ ভঙ্গীমাই মানুহৰ মনত এক ধৰণৰ ভৰসা জাগ্ৰত কৰিছিল। কিন্তু এই মানুহটোৰ জীৱনত বহুবছৰ ধৰি এটা অদ্ভুত শূন্যতা আছিল। পত্নী দীৰ্ঘদিন আগতেই মৃত্যুবৰণ কৰিছিল, পুতেক…
 - 
				
ঋতুপর্ণা দাশগুপ্ত পর্ব ১: নদীর ডাক গাঁটা যেন অদ্ভুত নিস্তব্ধতায় মোড়ানো ছিল। শীতল দমকা হাওয়া ভোরের আকাশে নীলচে ছাপ রেখে দিত আর দূরে শাল-সেগুনের বনের ফাঁক দিয়ে ভেসে আসত নদীর গুঞ্জন। এই নদীর নাম ছিল কুলেশ্বরী। তবে মাধুরী ছোটবেলা থেকেই জানত, নামটা পুরোটা নয়—এই নদীর আরেকটা নাম আছে, একেবারে গোপন নাম, যা শুধু রাতের আঁধারেই ফিসফিস করে শোনা যায়। মাধুরী তখন দশ বছরের মেয়ে। প্রতিদিন বিকেলে সে বাঁশের ডাল দিয়ে বানানো কঞ্চির দোলনা নিয়ে নদীর ধারে যেত। নদীর পাড়ে বসেই তার পড়াশোনা, খেলাধুলো সবকিছু। কিন্তু এক পূর্ণিমার রাতে, হঠাৎ করেই সে শোনে অদ্ভুত একটা আওয়াজ—যেন নদী গুনগুন করছে। প্রথমে ভেবেছিল…
 - 
				
মৃণালিনী দাস অংশ ১ – ৰাসলীলা প্ৰস্তুতি মাজুলীৰ হাওঁৰ মিঠা গন্ধে আকাশখন পূর্ণ। আঘাটত বাঁহেৰে সাজি উঠিছে এবিধ সাময়িক মঞ্চ, য’ত এবছৰৰ ৰাসলীলা অনুষ্ঠিত হ’ব। গাঁওখনৰ মানুহে সকলেৰে কাম কৰিছে—কেউ বাঁহ কাটি আনে, কেউ খুটি পোহাৰে, কেউবা মাটিৰ তেলদীয়া বাটি তইয়ার কৰে। সেই ব্যস্ততাৰ মাজতে পৰিজাত, মাত্ৰ কুৰি বছৰীয়া এজনী ছাত্রী, ৰঙীন মেখেলাচাদৰ গুটি টানি, সংলাপ কঢ়াই থাকে। ওচৰতে লগা দড়িখিনি টানিবলৈ অহা এজন পুৱা-সোঁতীয়া ডেকাই তেওঁৰ গলায়ৰে কৈ উঠিল— “দিদি, দড়িখন এতিয়া টানিব নালাগে, বাঁহখন পোহাৰ খাই নুঠিলে ভাঙি পৰিব।” পৰিজাত তিৰি-মুৰি চালে। মাটিৰঙা ত্বকত ৰ’দৰ জ্বলনি, গা সমান ধুলি, চকুত পৰুৱাবোৰৰ দৰে অস্থিৰ এক দীপ্তি। ছেলাজনক চিনি পেলাই—বিকুল,…
 - 
				
অন্বেষা বৰা দীঘল বতাহ আৰু নতুন অহা মানুহ মজুলীৰ উত্তৰ-চৰীয়া এখন নামঘৰৰ উঠানত ৰাতিপুৱা ৰোদের ছাঁয়েৰে খেলা খেলি আছিল। ধূম-গাঁথনিৰ মাজেৰে কঁকীয়াই পৰা বাতাসটো যেন অলপ দৰেই হ’ল। দেড় বছৰৰ ভিতৰত এইটো তেওঁ চাৰিমানবাৰ দেখিছে—নতুন ফিল্ম টীম আহিছে, ছবি তুলিব, আৰু কাগজ-পত্ৰত মজুলীৰ বাবে কান্দিব। কিন্তু এবাৰো সেই বাতৰি-পত্ৰৰ পৃষ্ঠাৰ সিপাৰে ওলোৱা নাছিল জোনালীৰ মাত। জোনালী ডাঙৰকৈ নাচে, কিন্তু নামঘৰৰ ভিতৰত। তেওঁৰ হাত-ভংগীমাত সত্ৰৰ শুদ্ধতা আছে, চকুত আছে এজাক মৰম আৰু গভীৰ বিশ্বাস। সিহঁতে সদায় কয়—”জোনালীৰ হাতত যেন মাটিৰ মাত আছে।” এইদিনা ৰিশিৰাজ আহিছিল। গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পঢ়া শেষ কৰি বৰ্তমান এখন প্ৰাইভেট ডকুমেণ্টাৰী কোম্পানিত কাম কৰে। ইয়াৰ আগেয়ে তেওঁ…
 - 
				
সমাপ্তি বর্মন সকালটা ছিল মেঘলা, অথচ বৃষ্টির কোনো আভাস নেই। রুক্মিণীর মাথার ওপর দিয়ে পাখির ছায়া উড়ে গেল—একটা নীল কুড়ুলি, সেইরকম রঙিন পালকের পাখি যেটা কেবল কুশলনগরের আকাশেই দেখা যেত তাদের ছোটবেলায়। বিশ বছর পর এই জায়গাটায় ফিরে আসার সাহস সে নিজের কাছেই একটা বিস্ময় মনে হচ্ছিল। পাশে বসে থাকা ভাই অর্ণব হঠাৎ বলে উঠল, “এই রাস্তার বাঁকে একটা নারকেল গাছ ছিল, মনে আছে?” রুক্মিণী হেসে মাথা নাড়ল। “আর মনে নেই? ওই গাছটার নিচে দাঁড়িয়ে আমি তোকে গুমরার জুস খাওয়াই বলেছিলাম, আর তো তোর গায়ে গড়িয়ে পড়েছিল!” দুজনেই হেসে উঠল। সেই হাসির মধ্যে ছিল পুরনো দিনের গন্ধ, ছিল শৈশবের ডাকে…
 - 
				
অনিরুদ্ধ বসাক পর্ব ১: পদ্মার পাড়ে, মেঘে ভেজা সকাল পদ্মার পাড়ে দাঁড়িয়ে থাকা মানেই একটা নিঃশব্দ যাদুর মধ্যে ঢুকে পড়া। আমি তখন রাজশাহীতে, বর্ষার শুরুতেই এসে পড়েছি। ঝিরঝিরে বৃষ্টি নামছিল, যেন মাটিকে এক নতুন জেগে ওঠার ডাক দিচ্ছে। বাংলাদেশে বর্ষার সৌন্দর্য আলাদা। এখানে মেঘ শুধু আকাশে থাকে না, জমে থাকে মানুষের চোখে, গন্ধ হয়ে ছড়িয়ে পড়ে কাদামাখা পথঘাটে, ধানখেতের ফাঁকে, কাঁঠালের গন্ধে। সকালটা শুরু হয়েছিল এক কাপ ধোঁয়া ওঠা লেবু-চা দিয়ে, ছোট্ট এক চায়ের দোকানে। দোকানদার বললেন, “ভাই, বর্ষা কিন্তু আমাদের দেশের একেকটা প্রেমের গল্পের মত। শুরুতে আনন্দ, মাঝখানে অভিমান, শেষে শান্তি।” আমি চায়ের কাপ হাতে বসে ভাবছিলাম, ঠিকই তো—এই…