ৰূপকেশ শইকীয়
অৰুণৰ জীৱন সেই দিনটোৰে আৰম্ভ হৈছিল, যেতিয়া তেওঁ দেখিলে মাক তীব্ৰ অসুখত পৰা অৱস্থাত। গাঁওখনৰ সৰু ঘৰখনৰ কোঠাত মাক বেডত শুই আছিল, মুখত বেছি জ্বৰ আৰু শৰীৰত অস্বাভাবিক দুর্বলতা দেখা গৈছিল। অৰুণৰ হৃদয় কঁপিবলৈ ধৰিলে, কিয়নো মাক তেওঁৰ বাবে সকলো আছিল—দুখৰ সময়ত আশ্ৰয়, আনন্দৰ সময়ত হাঁহিৰ উৎস। গাঁওখনৰ চিকিত্সকে মাকক ওষুধৰ পৰামৰ্শ দিলে, কিন্তু সেই সকলো চেষ্টা কোনো প্ৰভাৱ দেখুওৱা নাছিল। অৰুণ চকু ভৰাই কান্দিবলৈ ধৰিলে, মাকৰ দুখ আৰু কষ্টৰ আগ্ৰহত তেওঁ নিজক অসহায় বুলি অনুভৱ কৰিলে। তেওঁ অনুভৱ কৰিলে, কোনো সাধাৰণ চিকিত্সা, কোনো সৰু গাঁওৰ ডাক্তৰৰ সলাহ, মাকক বাঁচাবলৈ যথেষ্ট নহ’ব। অৰুণৰ মনত দৃঢ় সংকল্প জন্ম ল’লে—তেওঁ মাকক বাঁচাবই লাগিব, যিমান পৰিমাণে পৰিশ্ৰম, সময়, আৰু সাহসৰ প্রয়োজন হ’ব, তেওঁ সেইবোৰ কৰিব।
এই সংকল্পৰ সৈতে অৰুণে প্ৰথমে গাঁওখনৰ পৰা বাহিৰলৈ পঢ়া-শুনা কৰিবলৈ মনস্থ কৰিলে। গাঁওখনৰ সৰু পথ, ধুলিৰে ভৰা খোলা মাঠ আৰু পৰিপক্ক বটগছৰ তলত তেওঁ ভাবি থাকিল, ক’ত যাব, কিমান দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰিব লাগে, আৰু কেনেকৈ মাকৰ বাবে উপযুক্ত চিকিত্সা বিচাৰি পাব। মাকৰ অসুখ তেওঁৰ মনত গভীৰ ভয়ৰ সৃষ্টি কৰিছিল, কিন্তু সেই ভয়টোক সঁচাকৈয়ে কাৰ্যক্ষম শক্তিত ৰূপান্তৰ কৰিবলৈ তেওঁ চেষ্টা কৰিছিল। তেওঁৰ ভাৱনা আছিল, যদি তেওঁ যাত্ৰা আৰম্ভ নকৰে, মাকক ৰক্ষা কৰা সম্ভৱ নহ’ব। গাঁওৰ লোকসকলে তেওঁৰ মনোবলক সমৰ্থন দিছিল, কিছুমানে বুজাইছিল যে দূৰ-দূৰন্ত অঞ্চলৰ চিকিৎসা আৰু বিশেষজ্ঞ ডাক্টৰক বিচাৰিবলৈ তেওঁকে বহু পথ অতিক্ৰম কৰিবলগীয়া হ’ব। কিন্তু এই সকলো বাধা আৰু কঠিন পৰিস্থিতিয়ে অৰুণক নৰোধ কৰিব পৰা নাছিল; বিপৰীতে, তেওঁ অধিক প্ৰেৰণা আৰু সংকল্পৰ সৈতে আগবাঢ়ি গৈছিল।
অৰুণৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হ’ল, মাকৰ চকুত মৃত্যুৰ প্ৰতি ভয় আৰু অৰুণৰ মনত এক অদম্য আশা একেলগে থাকিল। পথত তেওঁ বহু গাঁও, নদী আৰু পৰ্বতমালাৰ মাজেৰে পাৰ হ’ল। কেতিয়াবা তীব্ৰ বৰষুণে, কেতিয়াবা সৰল পথৰ অভাৱে তেওঁক থমকি ৰাখিছিল, কিন্তু মাকৰ প্ৰতি নিজৰ দায়িত্ববোধে তেওঁক আগুৱাই নিয়া। তেওঁ পথতে বিভিন্ন লোকৰ পৰা বিভিন্ন পৰামৰ্শ লৈছিল—কিছুমানে পৰম্পৰাগত ঔষধৰ কথা কৈছিল, কিছুমানে অদ্ভুত উপায়ৰ কথা কৈছিল, আৰু কিছুমানে তেওঁক বিশেষজ্ঞ চিকিৎসালয়লৈ যাওঁ বুলি বুজাইছিল। এই সকলো অভিজ্ঞতাই অৰুণক শিকাইছিল যে, মাকৰ জীৱন ৰক্ষা কৰিবলৈ কেৱল সাহসই যথেষ্ট নহয়, অৱশ্যে জ্ঞান, ধৈৰ্য আৰু একো ব্যর্থতাত ভাৱনাহীন সংকল্পো আৱশ্যক।
***
অৰুণৰ মনত মাকৰ অসুখৰ বিষয়ে ভাবিছিলেই হৃদয় ভৰি আহিছিল দুখেৰে। তেওঁ বুজিছিল যে গাঁওৰ চিকিৎসা আৰু সাধাৰণ ঔষধৰ সহায়ত মাকক সুস্থ কৰিব পৰা সম্ভাৱনা কম। সেই সময়তে, গাঁওখনৰ বুঢ়া মানুহজন—যাক সকলোৰে “পাণ্ডিত” বুলি সম্বোধন কৰা হৈছিল—অৰুণৰ কাষলৈ আহিল আৰু তেওঁৰ মুখত এক গুপ্ত কাহিনী প্ৰকাশ কৰিলে। বুঢ়াজনে ক’লে, বহু বছৰ পূৰ্বে তেওঁৰ দেউতাই এক গুপ্ত সূত্রৰ পৰা শুনিছিল যে “নাগমণি” নামৰ এটা অলৌকিক দেৱীয় মণি আছে, যাৰ শক্তিত সকলো ৰোগ, দুখ আৰু অসুখ নিৰাময় কৰিব পৰা যায়। এই মণি পাহাৰৰ গভীৰ গুহাৰ ভিতৰত লুকাই আছে, য’লৈ সহজে কোনো মানুহৰ প্ৰৱেশ নহয়। পাণ্ডিতে অৰুণক সাবধান কৰি ক’লে যে এই যাত্ৰা সহজ নহ’ব; পাহাৰৰ কঠিন পথ, অদৃশ্য গুহা আৰু অগণ্য বিপদৰেৰে পূৰ্ণ। কিন্তু যি মানুহৰ মাক জীৱনৰ সংগী, তেওঁ যেন সাহসৰ সৈতে এই পথত আগুৱাই যায়। অৰুণৰ মনে মিশ্ৰিত অনুভূতিৰ উদয় হ’ল—ভয়, অনিশ্চয়তা, আৰু এক অদম্য আশা; তেওঁ জানিছিল, যদি তেওঁ নাগমণি নাপায়, মাকৰ জীৱন ৰক্ষা কৰাটো প্ৰায় অসম্ভৱ।
এই কাহিনী শুনাৰ পিছতেই অৰুণে নিজৰ মনৰ ভিতৰৰে এক দৃঢ় সংকল্প কৰিলে। তেওঁ গাঁওৰ লোকসকলৰ পৰা কিছু বেসি জ্ঞান আৰু পৰামৰ্শ লাভ কৰিছিল। কেইবাজনাই কৈছিল, এই ধৰণৰ যাত্ৰাত সাহসৰ সতে–সতে বুদ্ধি আৰু ধৈৰ্যো একেবাৰে প্ৰয়োজন। অৰুণে পাণ্ডিতৰ কথা মনত ৰাখি, পাহাৰৰ প্ৰকৃতিৰ অধ্যয়ন কৰা আৰম্ভ কৰিলে। তেওঁ দেখিলে, পাহাৰৰ পথ মাত্ৰ গধূলি বেলিকালতে পৰিস্কাৰ হোৱা দেখিবলৈ পোৱা যায়, আনকি মাজেদি নৰুপীয়া বন, খাড়ীয়া ঢাল আৰু গুহাৰ আঁতৰীয়া প্ৰৱেশ পথ আছে। কেতিয়াবা ঠাণ্ডা হাওৰে, কেতিয়াবা জংঘলৰ অজানাকেৰ প্ৰাণীৰ শব্দে তেওঁক সতৰ্ক কৰি ৰাখিছিল। তেনে পৰিস্থিতিত অৰুণে নিজৰ সাহস আৰু স্থিত ধৈৰ্যৰ পৰীক্ষা উপলব্ধি কৰিলে। তেওঁ উপলব্ধি কৰিলে যে এই যাত্ৰা কেৱল দেহৰ বাবে নহয়; ই মনৰ শক্তি, হৃদয়ৰ প্ৰেম আৰু আত্মবিশ্বাসৰ এক বৃহৎ পৰীক্ষা। নাগমণি মণি অৰ্জনৰ স্বপ্নই তেওঁৰ ভয়ৰ সৈতে-সাথে আশা আৰু সংকল্পক জ্বলি ৰাখিছিল।
অৰুণ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিলে, পাহাৰৰ ডাঙৰ ঢাল, অৰণ্য আৰু সৰু নদীৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি গৈছিল। ৰাতিপুৱা সূৰ্যৰ কিৰণ পাহাৰৰ শিখৰত পৰি ৰঙীন ছাঁ দিছিল, আৰু সন্ধিয়া পৰ্বতৰ আঁৰত সূৰ্যৰ লোহা বৰণী দৃশ্য অৰুণক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। পথৰ মাজেৰে অজানাকেৰ বিপদ, খাদ্যৰ অভাৱ আৰু অজানাৰ গুহা প্ৰৱেশৰ চিন্তাই তেওঁৰ মনক প্ৰশ্নৰ সন্মুখীন কৰিছিল—কিমান দূৰ অৰুণ আগুৱাই যাব পাৰিব, আৰু কিমান সময়ত মাকলৈ নাগমণি লৈ আহিব পাৰিব? কিন্তু মাকৰ চকুত মৃত্যুৰ প্ৰতিভা আৰু নিজৰ দায়িত্ববোধৰ অনুভৱে তেওঁক আগবাঢ়িবলৈ বাধ্য কৰিছিল।
***
অৰুণৰ মনত মাকৰ অসুখৰ কথা ভাবি-ভাবি ভয় আৰু দুখৰ এক গভীৰ অনুভৱ জন্ম লৈছিল। কিন্তু সেই অনুভৱৰ সতে সতে, তেওঁৰ মনে এক অদম্য সংকল্পৰ জ্বালা জ্বলি উঠিছিল—মাকক বাঁচাবই লাগিব। গাঁওখনৰ চাৰিওফালে সূৰ্যৰ পোহৰে হালধীয়া ৰঙেৰে পৰি আছিল, আৰু অৰুণৰ হৃদয়ত এক অজানা আশাৰ ৰঙ ছটিয়াইছিল। তেওঁ নিজৰ সামান্য সঁজুলিৰ সৈতে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিলে। লগত লৈছিল কিছু শুকান ভাত, শুকান মাত্ৰাৰ মিছা ফল-মূল আৰু কিছু জলীয় উপকৰণ। পিতৃৰ পৰা পোৱা ডাঠ লাঠিখন তেওঁক সুৰক্ষা আৰু সাহসৰ প্ৰতীক হিচাপে বহন কৰিছিল। অৰুণ এই লাঠিখনক নিজৰ হাতত ধৰি পাহাৰৰ কঠিন পথৰ বাবে মানসিক শক্তি সংগ্ৰহ কৰিলে। গাঁওৰ পৰিপৰিবেশৰ পৰা ধীৰে ধীৰে আঁতৰি, সৰু নদী পাৰ হৈ, জংঘলৰ মাজেৰে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰাৰ সময়ত তেওঁ অনুভৱ কৰিলে, প্রকৃতির সৌন্দর্য আৰু একাকীত্বৰ মাজেৰে জীৱনৰ এক নতুন অধ্যায় আৰম্ভ হৈছে।
পাহাৰৰ পথ বেছি সহজ নহয়। প্ৰথমে সৰু সৰু ঢাল আৰু খাড়া পথৰ মাজেৰে অৰুণ আগবাঢ়িছিল। কেতিয়াবা চৰাইৰ কন্ঠ, কেতিয়াবা বাতৰিৰ সেউজীয়া ছাঁই তেওঁৰ মনক শান্তি প্ৰদান কৰিছিল, আৰু কেতিয়াবা বনজন্তুৰ আচৰণে সতর্ক কৰি ৰাখিছিল। পথৰ মাজেৰে তেওঁ দেখিলে সৰু নদী, অগাধ বন আৰু অচিন্তনীয় খোলা পথ, য’ত ভয় আৰু আশাৰ একে সময়ৰ অনুভূতি আছিল। শুকান ভাত আৰু ফল-মূলৰ সাহায্যৰে তেওঁ নিজৰ শক্তি বজাই ৰাখিছিল। অৰুণে বুজিলে যে এই যাত্ৰা কেৱল দেহৰ পৰিশ্ৰমৰ নহয়; মনৰ স্থিৰতা, ধৈৰ্য আৰু বুদ্ধিৰ এক বৃহৎ পৰীক্ষা। প্ৰতিটো ধাপত তেওঁ নিজকে প্ৰশ্ন কৰিলে—“মাকলৈ নাগমণি লৈ যাব পাৰিম নেকি? পথৰ সকলো বিপদ মোক ৰোধ কৰিব পাৰিব নেকি?” এই প্ৰশ্নই তেওঁৰ মনত নতুন উদ্যম আৰু সংকল্পৰ সঞ্চাৰ কৰিছিল।
দিনৰ বেলিকা হ’ল, আৰু অৰুণ পাহাৰৰ মাজেৰে ধীৰে ধীৰে আগবাঢ়ি আছিল। পিতৃৰ দিয়া লাঠিখন হাতত ধৰি, তেওঁ পথৰ মাজে খাড়ীয়া ঢাল অতিক্ৰম কৰিলে, সৰু সৰু গুহাৰ মাজেৰে বাট বিচাৰিলে আৰু বনজন্তুৰ ছায়াত বিশ্ৰাম ল’লে। পথৰ মাজে অজানাকেৰ বিপদ, পিপৰা আৰু সৰহ খাদ্যৰ অভাৱ থাকিলেও, মাকৰ প্ৰতি অৰুণৰ মৰম আৰু দায়িত্ববোধে তেওঁৰ মনোবল শক্তিশালী কৰি ৰাখিলে। সন্ধিয়া হৈ পৰিছিল, আৰু পাহাৰৰ শিখৰত সূৰ্যৰ লোহা বৰণী আলোকে পথৰ দিশ প্ৰকাশ কৰিছিল। অৰুণে অনুভৱ কৰিলে যে, এই যাত্ৰা কেৱল দেহৰ অভিজ্ঞতা নহয়, ই আত্মাৰ অধ্যয়ন, সাহসৰ পৰীক্ষা আৰু অনন্ত আশা আৰু সংকল্পৰ মিলন।
***
অৰুণৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হোৱা পৰ্যায়তেই বন আৰু নদীৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি যোৱা পথৰ কষ্ট আৰু সেউজীয়াৰ সৌন্দর্য তেওঁক এক অনন্য অভিজ্ঞতাৰ সন্মুখীন কৰিলে। বনখন ঘন আৰু গভীৰ আছিল; দীঘল দীঘল গছৰ ছাঁয়ে আকাশৰ ৰঙেৰে সূৰ্যৰ পোহৰ কম কৰি দিলে, আৰু মাটিৰ ওপৰত ভিজা পাত আৰু শুকান ৰঙীন পাতা ৰঙীন ছাঁৰ দৰে ভাৱেৰে পথৰ দিশ সূচিব ধৰিছিল। কেতিয়াবা সৰু চৰাইৰ কন্ঠ, কেতিয়াবা পানী পৰাৰ শব্দে তেওঁৰ মনক শান্তি প্ৰদান কৰিছিল। কিন্তু শান্তিৰ মাজতে বিপদৰ আভা স্পষ্ট আছিল। পথৰ মাজে হঠাৎ অৰুণে বাঘৰ ছায়া দেখিলে—দূৰত ঠেঙৰ শব্দ আৰু চকুত পুৰণি ভয়ৰ প্ৰতিফলন। তেওঁ চুপচাপ লুকাই থাকি নিজৰ লাঠিখন হাতত শক্তকৈ ধৰি সাহস সংগ্ৰহ কৰিলে। তেওঁৰ মনত একে সময়তে আতঙ্ক আৰু প্ৰেৰণা একেলগে জ্বলি উঠিল; ভয় তেওঁৰ জীৱনক সতৰ্ক কৰিছিল, আৰু মাকৰ বাবে দায়িত্বই তেওঁৰ ভয়ক সাহসৰ ৰূপ দিছিল। পথৰ প্ৰতি অৰুণৰ একাগ্রতা আৰু সতর্কতাই তেওঁৰ পদক্ষেপক সঠিক দিশত ৰাখিলে, আৰু সৰু সৰু সঁজুলি আৰু খাদ্যৰ সৈতে তেওঁ আগবাঢ়ি থাকিল।
নদীৰ পাৰলৈ আহি অৰুণে অনুভৱ কৰিলে প্ৰকৃতিৰ শক্তি আৰু বিপদৰ সন্মুখীন হোৱা মানৱীয় সীমাৰ সঁচা পৰীক্ষা। পাহাৰীয়া নদী তীব্ৰ আৰু চঞ্চল, তেওঁৰ বুকুৰ পৰা নদীৰ ছাঁয়ে এক অদ্ভুত আশ্চৰ্য্য সৃষ্টি কৰিছিল। পানী পৰাৰ শব্দ, খাৰুৱা ঢলৰ টোকা, আৰু পানীৰ মাজে বালি-ছটি ধৰা আঙুৰৰ ছাঁ—এই সকলোবোৰে অৰুণৰ মনত এক আশ্চৰ্য্য আৰু ভয় দুয়ো একেলগে সৃষ্টি কৰিলে। কেতিয়াবা তেওঁ ঠাণ্ডা পানীত পদ পাৰ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল, কেতিয়াবা গছৰ ডালৰ ওপৰেৰে চেপে-পাৰ কৰি আগবাঢ়িছিল। পথৰ মাজে বন্য হাতীৰ পদধ্বনি শুনি তেওঁৰ হৃদয় হঠাৎ স্পন্দিত হ’ল, কিন্তু তেওঁ জানিছিল যে এই বিপদত আতংকিত হোৱাটো নিষ্ঠুৰ হ’ব। লাঠিখন শক্তকৈ ধৰি, ধৈৰ্যৰ সৈতে অৰুণে হাতীৰ প্ৰৱেশৰ পৰা আঁতৰ পথ বাছি লৈ আগবাঢ়ি থাকিল। পথৰ প্ৰতি এই সতর্কতা আৰু মনোবলেই তেওঁক বনজীৱ আৰু পাহাৰী নদীৰ মাজেৰে আগবাঢ়িবলৈ সক্ষম কৰিলে।
বন আৰু নদীৰ মাজেৰে যাত্ৰা চলি থাকোঁতে, অৰুণৰ মনত এক গভীৰ অনুভূতি জন্ম ল’লে—প্ৰকৃতিত মানুহৰ সৰুতা, কিন্তু মনোবল আৰু দায়িত্ববোধৰ অসীম শক্তি। কেতিয়াবা নিশাৰ আঁৰত বনজন্তুৰ আচৰণে আতংক সৃষ্টি কৰিছিল, কেতিয়াবা পাখি-চৰাই আৰু নদীৰ সেউজীয়া ঢলই শান্তি আৰু আশা প্ৰদান কৰিছিল। অৰুণে শিকিলে যে, জীৱনত সত্যিকাৰ সাহসৰ মানে কেৱল বিপদৰ সন্মুখীন হোৱাত নহয়; ই ধৈৰ্য, সতর্কতা আৰু মনৰ স্থিতিতেও নিহিত। তেওঁৰ হাতত থকা ডাঠ লাঠিখনে কেৱল শাৰীৰিক সুৰক্ষা নিদিয়ে, ই তেওঁৰ মনত সাহস আৰু দৃঢ় সংকল্পৰ প্ৰতীক হিচাপে কাম কৰিছিল।
***
অৰুণৰ যাত্ৰা বন আৰু নদীৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি থকাৰ সময়তে, ৰাতি হোৱাৰ লগে লগে এক অদ্ভুত আৰু রহস্যময় অনুভৱে তেওঁৰ মনত উৎসাহ আৰু সন্দেহ একেলগে সৃষ্টি কৰিলে। পথৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি গৈছিল, পাহাৰৰ আঁৰত হঠাৎ পৰিচিত নোহোৱা এক ঠাইত তেওঁৰ চকুত পৰিল এক সাধুৰ আসন। সাধুজন লম্বা আৰু সৰু দাড়িৰ সৈতে, দেহৰ আভা ৰৌদ্ৰৰ দৰে দীপ্তিমান আৰু চকুত এক অজানা জ্ঞানৰ প্ৰতিফলন। সাধুৱে অৰুণক লক্ষ্য কৰিলে আৰু শান্ত ভাৱে ক’লে, “মোৰ পুত্ৰ, তুমি এই পথত কিয় আহিলা?” অৰুণৰ মনত এক অদ্ভুত ভয় আৰু সন্মানৰ অনুভৱ জন্ম লৈছিল। তেওঁ সাধুক সঁচাকৈয়ে আদৰ জনালে আৰু নিজৰ উদ্দেশ্য—মাকৰ অসুখৰ নিৰাময়ৰ বাবে নাগমণিৰ সন্ধান—বৰ্ণনা কৰিলে। সাধুৱে ধীৰে ধীৰে তেওঁৰ কথাক মন দি শুনিল, আৰু তাৰ পিছত অৰুণক এক গুৰুত্বপূর্ণ শিক্ষা দিলে। “তোমাৰ মন যদি পবিত্ৰ থাকে তেহে মণি পোৱা সহজ হব। কিন্তু মিছা, লোভ আৰু ভয় থাকিলে নাগে তোমাক পৰাজিত কৰিব।” এই শব্দবোৰ অৰুণৰ হৃদয়ত গভীৰভাৱে ঠাই কৰি পেলালে। তেওঁ অনুভৱ কৰিলে যে এই যাত্ৰা কেৱল শাৰীৰিক সাহসৰ পৰীক্ষা নহয়, ই তেওঁৰ মন, হৃদয় আৰু আত্মাৰ পৰীক্ষা।
সাধুৰ কথাবোৰ অৰুণৰ মনত এক গভীৰ চিন্তাৰ সঞ্চাৰ কৰিলে। তেওঁ ভাবিবলৈ ধৰিলে—মানুহৰ মন পবিত্ৰ হোৱাৰ মানে কি? যদি মই ভয়, লোভ বা মিছা কথা ভাবো, তেতিয়া এই যাত্ৰা ব্যৰ্থ হ’ব নেকি? সাধুৱে তেওঁৰ আগত ধৈৰ্য আৰু শান্তি বজাই ৰাখিবলৈ কৈছিল। অৰুণ বুজিলে যে সত্যিকাৰ সাহস আৰু নিষ্ঠা কেৱল বাহ্যিক শক্তিত নহয়; ই আত্মাৰ সততা, মনোবল আৰু ধৈৰ্যত নিহিত। সাধুৰ উপস্থিতিত অৰুণ নিজকে সৰু আৰু অজানা মনে কৰিলে, কিন্তু মাকৰ প্ৰতি তেওঁৰ দায়িত্ববোধই মনৰ শক্তি প্ৰদান কৰিলে। সাধুৰ লগত ক’বলৈ গ’ল যে, তেওঁ নিজৰ হৃদয়ৰ ভিতৰত ভয় আৰু লোভ দূৰ কৰি, পবিত্ৰ মনৰে আগবাঢ়িব। সাধু তেওঁৰ হাতত সৰু এক দিওৱা আলো দিলে আৰু ক’লে—“এই আলোকে তোমাৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব, কিন্তু শেষ সিদ্ধান্ত তোমাৰ নিজৰ মনত।” অৰুণ হাতত ল’লে আৰু গভীৰ শ্বাস ল’লে, যেন নিজৰ ভয়ক শান্ত কৰি আগবাঢ়াৰ প্ৰস্তুতি কৰিবলৈ।
পৰৱৰ্তী সময়ত, অৰুণক অনুভৱ হ’ল যে সাধুৰ শিক্ষাই তেওঁৰ যাত্ৰাক নতুন দিশ প্ৰদান কৰিছে। পাহাৰৰ আঁৰৰ গুপ্ত পথ, ঘন বন আৰু চঞ্চল নদীৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি থকা সময়ত, তেওঁ লক্ষ্য কৰিলে—যাত্ৰা কেৱল বাহ্যিক বিপদৰ নহয়, ই অন্তৰ্নিহিত ভয়, লোভ আৰু অসত্যৰ সৈতে এক গৱীৰ যুদ্ধ। তেওঁ সচেতনভাবে মনৰ ভিতৰত পবিত্ৰতা বজাই ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰিলে। বনজীৱ, নদীৰ চঞ্চল ঢল, আৰু পাহাৰৰ কঠিন পথ—এই সকলোবোৰে তেওঁৰ মনত এক একাল অনুভৱ সৃষ্টি কৰিছিল। কিন্তু সাধুৰ কথা মনত ৰাখি, তেওঁ ভয়, লোভ আৰু সন্দেহৰ সৈতে যুদ্ধ কৰি আগবাঢ়ি থাকিল।
***
অৰুণৰ যাত্ৰা পাহাৰৰ গভীৰ অংশলৈ আগবাঢ়ি গৈছিল, আৰু গুহাৰ প্ৰৱেশ পথ ধৰি থকা সময়ত তেওঁ অনুভৱ কৰিলে যে প্রকৃতিৰ সৌন্দর্যৰ সতে-সতে বিপদও কিমান গহীন আৰু নিৰ্মম। গুহালৈ যোৱা পথখনে সৰু খাড়া ঢাল, ঘন বন আৰু অজানাৰে ভৰা নদী পাৰ কৰিবলৈ বাধ্য কৰিছিল। পথৰ মাজে হঠাৎ বাঘৰ উফা-উফি কৰা চিঞৰ শুনি তেওঁৰ হৃদয় স্পন্দিত হ’ল। তিনি মাত্ৰাৰ পৰিসৰ চাৰিওফালে ৰঙীন ছাঁ আৰু ঘন বনৰ মাজেৰে বাঘৰ ছায়া দেখা গৈছিল। অৰুণ নিজৰ হাতত থকা ডাঠ লাঠিখন শক্তকৈ ধৰি আগবাঢ়ি থাকিল। ভয়, আতংক আৰু উত্তেজনাৰ মাজেৰে তেওঁ শিকিলে যে সাহসৰ মানে কেৱল দেহৰ বাবে নহয়; ই মনোবল, দায়িত্ববোধ আৰু সততাৰ সৈতে আগবাঢ়াৰ এক গভীৰ পাঠ। পথৰ মাজে বাঘৰ উপস্থিতি আৰু বনজন্তুৰ আচৰণে অৰুণক সতর্ক কৰি ৰাখিলে, আৰু তেওঁ শিকিলে—যি কেবল বাহ্যিক শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰে, সেইটো যথেষ্ট নহয়; প্ৰকৃত সাহসৰ উৎস হৈছে আত্মাৰ স্থিতি আৰু মনৰ পবিত্ৰতা।
পাহাৰৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি থকা সময়ত, অৰুণে লক্ষ্য কৰিলে যে পথৰ কষ্টকেইটাৰে সহজ নহয়। পাহাৰৰ ঢাল চেপা আৰু পথৰ ওপৰত সৰু সৰু সৰ্প, বিশেষকৈ পিঠিত চোঁচা সৰ্পৰ উপস্থিতি, তেওঁৰ মনত এক নতুন আতংকৰ সৃষ্টি কৰিলে। সৰ্পৰ আচৰণ আৰু পদক্ষেপৰ শব্দে মনত সতৰ্কতা বৃদ্ধি কৰিলে। কিন্তু মাকৰ বাবে দায়িত্ববোধই তেওঁৰ মনোবল শক্তিশালী কৰি ৰাখিলে। অৰুণে শিকিলে যে এই যাত্ৰা কেৱল শাৰীৰিক নহয়; ই আত্মাৰ আৰু মনৰ এক বৃহৎ পৰীক্ষা। তেওঁ আগবাঢ়ি থাকোঁতে পানীৰ সৰু সৰু ঢল, পথৰ ধুলা আৰু বনৰ ঘনছায়া সকলোৰে মাজেৰে সতর্কতা বজাই ৰাখিলে। পথৰ এই কঠিন অভিজ্ঞতাই তেওঁক মনৰ স্থিতি, সাহস আৰু ধৈৰ্যৰ গুৰুত্ব বুজাই দিছিল। প্ৰতিটো পদক্ষেপই তেওঁক নতুন শক্তি আৰু অভিজ্ঞতা দিছিল।
গুহাৰ প্ৰৱেশৰ আগন্তুক সময়ত, অৰুণ নিজৰ হৃদয়ত এক গভীৰ অনুভূতিৰ সঞ্চাৰ অনুভৱ কৰিলে—ভয়, সতর্কতা, আৰু এক অদম্য আশা। বাঘৰ ছায়া, সৰ্পৰ উপস্থিতি, বনজীৱৰ আচৰণ—এই সকলোবোৰে তেওঁক একে সময়তে সতর্ক আৰু উৎসাহী ৰাখিলে। ডাঠ লাঠিখন হাতত ধৰি, ধৈৰ্য আৰু মনোবল বজাই ৰাখি, অৰুণে প্ৰতিটো বিপদ আৰু অসুবিধাৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি থাকিল।
***
অৰুণ গুহাৰ গভীৰতম অংশলৈ গৈ থাকোঁতে, বন আৰু পাহাৰৰ মাজৰ কঠিন যাত্ৰা শেষ হৈ গুহাৰ ভিতৰৰ এক অদ্ভুত আৰু অমর্যাদাপূর্ণ শান্তি তেওঁৰ চকুত পৰিল। গুহাৰ ভিতৰত প্ৰকৃতিত অনুপস্থিত আলো আৰু অন্ধকাৰৰ মাজত, অৰুণ হঠাৎ এক অতি ডাঙৰ নাগৰ ৰজাৰ সন্মুখীন হ’ল। ৰজাই বিশাল সৰ্পৰ ৰূপ লৈছিল, চকু তেজৰঙা জ্যোতিতে দীপ্তিমান আৰু বেছি দূৰত্বৰ পৰা অৰুণক লক্ষ্য কৰি আছিল। তেওঁৰ মূৰৰ মাজত জপিয়াই থকা নাগমণি এক অদ্ভুত দীপ্তি প্ৰকাশ কৰিছিল, যি গুহাৰ অন্ধকাৰকো উজ্জ্বল কৰি তুলিছিল। অৰুণৰ হৃদয় স্পন্দিত হ’ল, কিয়নো এই দৃশ্য এতিয়ালৈকে তেওঁ কল্পনাও কৰা নাছিল। কিন্তু ভয়ৰ মাজত এক অদ্ভুত শান্তি আৰু শ্রদ্ধা তেওঁক আবৃত কৰিলে। তেওঁ শান্ত ভাৱে হাত মিলাই ৰজাৰ সন্মুখত জীপা কৰি প্ৰাৰ্থনা কৰিলে—“মই মাত্ৰ মাক বচাবলৈ মণিটো চাইছোঁ।” অৰুণৰ শব্দ, যি পৱিত্ৰতা, নিৰ্দোষতা আৰু মৰমৰ সৈতে পূৰ্ণ, গুহাৰ সৰু সৰু শিলা আৰু শিলাময় পথৰ মাজেৰে গুঞ্জৰণ হ’ল। নাগৰ ৰজাই ধীৰে ধীৰে চকু হেৰাই অৰুণৰ দিকত দৃষ্টি দিলে, যেন তেওঁৰ অন্তৰ্নিহিত মনোবল আৰু পবিত্ৰতা পৰীক্ষা কৰি আছিল।
অৰুণৰ প্ৰাৰ্থনাৰ মাজেৰে, তেওঁ অনুভৱ কৰিলে যে নাগমণি কেৱল শক্তি আৰু ধন নহয়; ই সততা, নিৰ্ভীকতা আৰু মাকৰ প্ৰতি অৰুণৰ অদম্য দায়িত্ববোধৰ প্ৰমাণ। ৰজাৰ দীপ্ত চকু আৰু নাগমণিৰ ৰৌদ্ৰিমা একে সময়তে ভয়, বিস্ময় আৰু গভীৰ শ্রদ্ধা জন্ম দিছিল। অৰুণৰ মনত কেবল এক আশা আছিল—মাকক বাঁচাবই লাগিব। তেওঁ অনুভৱ কৰিলে যে নিজৰ ভয়, সন্দেহ আৰু লোভ দূৰ কৰি, মাত্ৰ পবিত্ৰ মনৰে আগবাঢ়িলে নাগমণি তেওঁৰ বাবে সহজলভ্য হ’ব। গুহাৰ ভিতৰত এই সময়ত অৰুণৰ মন একেবাৰে স্থিৰ হ’ল। বাঘ, সৰ্প, বন আৰু পাহাৰৰ সকলো বিপদৰ পাছতো তেওঁ শিকিলে—সত্যিকাৰ সাহস আৰু নিষ্ঠা হৈছে অন্তৰ্নিহিত পবিত্ৰতা আৰু মৰমৰ এক গভীৰ মিলন।
এই অধ্যায়ত পাঠকে দেখা পায় কিদৰে অৰুণৰ প্ৰাৰ্থনা আৰু মনোবলই নাগৰ ৰজাৰ হৃদয়ৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায়। ৰজাই তেওঁৰ প্ৰাৰ্থনাৰ সাৰ্থকতা স্বীকাৰ কৰি, নাগমণিৰ দীপ্তি অৰুণৰ দিশে নৰ্মালভাবে নিদৰ্শন কৰে। অৰুণ ধীৰে ধীৰে নাগমণি হাতলৈ ধৰি, হৃদয়ত কেবল মাকৰ জীৱন উদ্ধাৰ কৰাৰ প্ৰাৰ্থনা কৰি, গুহাৰ অন্ধকাৰ আৰু দীপ্তি দুয়োতে এক অদ্ভুত শান্তি আৰু আনন্দ অনুভৱ কৰে।
***
অৰুণ গুহাৰ গভীৰ অংশত নাগৰ ৰজাৰ সন্মুখীন হোৱাৰ পিছতেই, ৰজাই তেওঁৰ সততা, সাহস আৰু মনোবল পৰীক্ষা কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত লৈছিল। ৰজাই ধীৰে ধীৰে ক’লে, “পুতেক, তুমি যদি এই যাত্ৰাত সফল হ’ব পাৰা, তেতিয়া মণি তোমাৰ বাবে সহজলভ্য হ’ব। কিন্তু এজন যুৱকক সত্য, সাহস আৰু নিষ্ঠাৰ পৰীক্ষা উত্তীৰ্ণ কৰিব লাগিব।” এই শব্দবোৰ শুনি অৰুণৰ হৃদয়ৰ স্পন্দন বেছি হ’ল; কিয়নো তেওঁ জানিছিল যে এই পৰীক্ষাই তেওঁৰ মাকৰ জীৱন নিৰ্ধাৰণ কৰিব। প্ৰথম পৰীক্ষা আছিল—সত্য কথা ক’বলৈ সক্ষম হ’ব। ৰজাই জিজ্ঞাসা কৰিলে, “তোমাৰ মনত কি আছে, তুমি কেনেকৈ ভাবিছা?” অৰুণে নিজৰ অন্তৰ মনৰ কথা আৰু উদ্দেশ্য স্পষ্টকৈ প্ৰকাশ কৰিলে। মাকৰ জীৱন বাঁচাবলৈ তেওঁৰ উদ্দেশ্যত কোনো ছদ্ম, মিছা বা নিজৰ স্বার্থৰ চিন্তা নাছিল। এই প্ৰাৰ্থনা আৰু সততা ৰজাই লক্ষ্য কৰিলে আৰু প্ৰথম পৰীক্ষা সফল বুলি ঘোষণা কৰিলে।
দ্বিতীয় পৰীক্ষা আছিল—ভয় নকৰা। ৰজাই সৰু গুহাৰ মাজেৰে অজানাৰ পথ দেখুৱাই ক’লে, “এই পথত বিপদ আছে, যদি তুমি ভয় নকৰা, তেতিয়া মণি তোমাৰ হ’ব।” অৰুণ লক্ষ্য কৰিলে যে গুহাৰ ভিতৰত ঘন অন্ধকাৰ, সৰ্পৰ উপস্থিতি, আৰু হঠাৎ বাঘৰ ছায়া—এই সকলোবোৰে সহজে মানুহক আতংকিত কৰিব পাৰে। কিন্তু অৰুণে নিজক মনত ধৰি আগবাঢ়ি থাকিল। তেওঁ শিকিলে যে ভয় মানে কেৱল দেহৰ সুৰক্ষাত নহয়; ই মনৰ শক্তি আৰু দায়িত্ববোধৰ ওপৰতো প্ৰভাৱ পেলায়। মাকৰ বাবে দায়িত্ববোধই তেওঁৰ ভয়ক সাহসত পৰিণত কৰিলে। পথৰ মাজে তেওঁ প্রতিটো বিপদক সাৱধানতাৰে অতিক্ৰম কৰি দেখুৱালে যে, সত্যিকাৰ সাহসৰ মানে কেৱল শক্তিশালী হোৱাত নহয়; ই অন্তৰ্নিহিত বিশ্বাস আৰু উদ্দেশ্যৰ সৈতে আগবাঢ়াত নিহিত। এই অধ্যায়ত অৰুণৰ ভয়মুক্ত মনোবল বিশেষকৈ প্ৰকাশ পায়।
তৃতীয় আৰু শেষ পৰীক্ষা আছিল—লোভ নকৰা। নাগৰ ৰজাই তেওঁৰ চকুত দীপ্তি দেখুৱাই ক’লে, “মণি শক্তিশালী, কিন্তু যি লোভৰ বাবে বিচাৰে, তেওঁ পৰাজিত হ’ব।” অৰুণ মণিৰ দীপ্তি চাওঁতে নিজকে ধৰি প্ৰাৰ্থনা কৰিলে—“মই মাত্ৰ মাক বচাবলৈ চাইছোঁ, মোৰ মনত কেতিয়াও নিজৰ স্বাৰ্থ বা লোভ নাই।” ৰজাই অৰুণৰ মনৰ পবিত্ৰতা আৰু উদ্দেশ্যৰ সত্যতা প্ৰমাণ কৰি তৃতীয় পৰীক্ষাও উত্তীৰ্ণ বুলি ঘোষণা কৰিলে। এই তিনিটা পৰীক্ষাই পাঠকক দেখুৱালে কিদৰে সততা, সাহস আৰু লোভৰ অনুপস্থিতি মানুহৰ অন্তৰ আত্মাক শক্তিশালী কৰি জীৱনৰ বৃহৎ উদ্দেশ্য পূৰণৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰে।
***
অৰুণ নাগৰ ৰজাৰ তিনিটা পৰীক্ষা সফলতাৰে উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পাছতেই, গুহাৰ ভিতৰত এক অদ্ভুত শান্তি আৰু দীপ্তি প্ৰতিফলিত হ’ল। ৰজাই ধীৰে ধীৰে মণিটো তেওঁৰ হাতলৈ আগবঢ়ালে। মণিটো এক অদ্ভুত ৰৌদ্ৰিমা আৰু আভাৰ সৈতে উজ্জ্বল হৈ আছিল; যেন সমগ্ৰ গুহা আৰু পৰিৱেশৰ সমস্ত অন্ধকাৰ উজ্জ্বল হৈ পৰিছিল। নাগৰ ৰজাই ক’লে, “এই মণিয়ে তোৰ মাকক সুস্থ কৰিব। কিন্তু সদায় মনত ৰাখ, এই শক্তি দুষ্ট কামত কেতিয়াও ব্যৱহাৰ নকৰিবা।” অৰুণৰ অন্তৰ মনত এক অদ্ভুত অনুভূতি জন্ম ল’লে—ভয়, উত্তেজনা, আৰু এক গভীৰ দায়িত্ববোধৰ মিলন। তেওঁ অনুভৱ কৰিলে যে মণি কেৱল এক শক্তি নহয়; ই মৰম, সততা, সাহস আৰু পবিত্ৰতাৰ এক চিহ্ন। তেওঁ গভীৰভাৱে প্ৰাৰ্থনা কৰিলে, নিজৰ হৃদয়ৰ সততা বজাই ৰাখিবলৈ আৰু মাকৰ জীৱন উদ্ধাৰ কৰিবলৈ। গুহাৰ ভিতৰত উজ্জ্বল মণিৰ দীপ্তি আৰু নাগৰ ৰজাৰ উপস্থিতি একেলগে তেওঁক এক সান্ত্বনা আৰু শক্তি প্ৰদান কৰিলে।
অৰুণে মণিটো হাতত ধৰি মনত সিদ্ধান্ত কৰিলে যে এই শক্তি সদায় মাকৰ কল্যাণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব। পথৰ মাজেৰে তেওঁৰ মনৰ ধ্যান, সততা আৰু দায়িত্ববোধে আগবাঢ়ি থাকিল। গুহাৰ পৰা উলিয়াই অহাৰ সময়ত, তেওঁ লক্ষ্য কৰিলে—পাহাৰৰ আঁৰৰ বিপদ, বনজীৱ আৰু নদীৰ চঞ্চলতা এতিয়াও আছে, কিন্তু মণিৰ শক্তি আৰু নিজৰৰ সংকল্পে তেওঁক আগবাঢ়িবলৈ সাহস দিছিল। পথৰ মাজে অৰুণে শিকিলে যে জীৱনত সকলো শক্তি, সম্ভাৱনা আৰু সম্পদ যদি সঠিক উদ্দেশ্যৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, তেতিয়া কেৱল ধন-সম্পদ নহয়; ই জীৱনৰ সত্যিকাৰ মূল্য, দায়িত্ব আৰু মৰ্যাদা প্ৰতিফলিত কৰে। এই অধ্যায়ত, মণিৰ লাভ কেবল এক উপায় নহয়; ই অৰুণৰ সাহস, সততা আৰু দায়িত্ববোধৰ পৰিপূৰ্ণ প্ৰতিফলন।
ঘূৰি আহোঁতে, অৰুণৰ মনত এক গভীৰ শান্তি আৰু সন্তুষ্টি জন্ম ল’লে। গাঁওৰ দিশলৈ আগবাঢ়ি গৈ, তেওঁ মনত ভাবি থাকিল—মাকক সুস্থ কৰি কিমান আনন্দ আৰু কৃতজ্ঞতা অনুভৱ কৰিব। পথৰ মাজেৰে তেওঁ বন, নদী, পাহাৰ আৰু বিভিন্ন বিপদৰ মাজেৰে সাৱধানতাৰে আগবাঢ়ি থাকিল। কিন্তু মণিৰ শক্তি আৰু নিজৰ মনোবলই তেওঁৰ অভিজ্ঞতা সহজ কৰি তুলিলে। তেওঁ শিকিলে—সত্যিকাৰ শক্তি কেৱল বাহ্যিক নহয়; ই মনৰ পবিত্ৰতা, উদ্দেশ্যৰ সততা আৰু নিষ্ঠাৰ সৈতে মিলিত হ’লে মহান ফল প্ৰদান কৰে।
***
অৰুণৰ যাত্ৰা, পাহাৰ, বন, নদী আৰু গুহাৰ বিপদক অতিক্ৰম কৰি, অবশেষত গাঁওখনলৈ উভতি আহি উপস্থিত হ’ল। পথৰ প্ৰতি পদক্ষেপে তেওঁ অভিজ্ঞতা আৰু সাহসৰ এক নতুন দিশ প্ৰদান কৰিছিল, আৰু হাতে ধৰা নাগমণিৰ দীপ্তি তেওঁৰ অন্তৰ মনক উৎসাহ আৰু আশাৰে ভৰাই দিছিল। গাঁওখনৰ সৰু পথ, পৰিস্কাৰ ঘৰা-ঘৰ, আৰু পৰিচিত মুখবোৰে তেওঁৰ মনত এক সান্ত্বনা জন্ম দিছিল। কিন্তু সকলোৰে চকু আৰু মনত আশাৰ সঞ্চাৰ হৈছিল—মাকৰ অৱস্থা আৰু মণিৰ শক্তিৰ ওপৰত সকলোৰে দৃষ্টি কেন্দ্ৰিত। অৰুণ ধীৰে ধীৰে মাকৰ কোঠালৈ গ’ল, হাতত নাগমণি উজ্বলাই। তেওঁ গভীৰ শ্বাস লৈ মনত প্ৰাৰ্থনা কৰিলে, “মই মাত্ৰ মাকৰ বাবে আহিছোঁ; মোৰ অন্তৰ সততা আৰু মৰমৰ শক্তিৰে তুমি সুস্থ হওক।” মণিৰ দীপ্তি ধীৰে ধীৰে মাকৰ শাৰী, চকু আৰু শৰীৰত বিস্তাৰ হ’ল।
মাকৰ দেহত এক আশ্চৰ্য্যকৰ শক্তি প্ৰকাশ পোৱাৰ লগে লগে তেওঁ শুই থকা অৱস্থাৰ পৰা সজাগ হৈ উঠিল। জ্বৰ, দূৰ্বলতা আৰু দুখৰ ছায়া ধীৰে ধীৰে হেৰাই গৈছিল। অৰুণৰ চকু পৰিপূৰ্ণ আনন্দেৰে ভৰি আহিল। মাকক সুস্থ অৱস্থাত দেখিবলৈ পাই তেওঁ অনুভৱ কৰিলে যে, যাত্ৰাৰ সকলো কষ্ট, বিপদ, আৰু কঠোৰ পৰিশ্ৰম কিমান মূল্যবান আছিল। গাঁওখনৰ লোকসকলও আনন্দেৰে ভৰিছিল; শিশুৰা হাঁহি হাঁহি দৌৰি আহিছিল, বৃদ্ধ-ব্যক্তি আৰু পৰিয়ালৰ সকলোৰে মুখত উল্লাসৰ আভা দেখা গৈছিল। পুতেকৰ সাহস, নিষ্ঠা আৰু মৰমৰ শক্তি গাঁওখনত এক উজ্জ্বল উদাহৰণ হিচাপে প্ৰতিফলিত হৈছিল। এই দৃশ্যত পাঠকে অনুভৱ কৰে যে, সত্যিকাৰ শক্তি কেৱল বাহ্যিক অস্ত্ৰ বা মণিতেই সীমিত নহয়; ই বিশ্বাস, মৰম আৰু সৎ উদ্দেশ্যৰ শক্তিতো নিহিত।
অৰুণে সেইদিনা গভীৰভাবে বুজি পাইছিল—মণি শক্তিশালী, কিন্তু অন্তৰ মনৰ বিশ্বাস আৰু ভালপোৱাৰ শক্তিৰে মণিৰ ক্ষমতা প্ৰকৃত ৰূপ লাভ কৰে। গাঁওৰ মাজেৰে হাঁহি-খুশিৰ ঢৌ বয়, আৰু অৰুণৰ অন্তৰ আনন্দ আৰু ধন্যতাৰে ভৰি গৈছিল। তেওঁ উপলব্ধি কৰিলে যে জীৱনত সত্যিকাৰ শক্তি হৈছে সততা, দায়িত্ববোধ, সাহস আৰু মৰমৰ মিলনেৰে সৃষ্টি হোৱা এক অভিজ্ঞতা। মাকৰ সজাগ আৰু সুস্থ অৱস্থাই তেওঁক নিশ্চিত কৰিলে যে, যাত্ৰাৰ শেষত যে শিক্ষা আৰু উপলব্ধি লাভ হৈছে, সেইবোৰে জীৱনৰ বৃহৎ পাঠ প্ৰতিফলিত কৰে।
***




