বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভা
মোৰ নাম ৰমেশ। মই অসমীয়া গাঁৱৰ এজন মধ্যবয়স্ক লেখক। মোৰ জীৱনৰ অধিকাংশ সময় একাকীত্বৰ মাজত কটিছে। কিন্তু সেই একাকীত্বৰ মাজতো বহুতো স্মৃতি আৰু অনুভৱে মোৰ হৃদয় উজ্জ্বল কৰি ৰাখে। গাঁওখনৰ মাটি, বৃষ্টিৰ গন্ধ, পুৱাৰ পখিলা, আৰু মানুহৰ সৰলতা — এইবোৰেই মোৰ লেখনীৰ মূল উৎস।
শৈশৱৰ দিনবোৰ মনত পৰিলে, যেনে বৃষ্টিৰ ছাঁইতে ভিজা এবিলাক পাতৰ দৰে মন মোৰ দুখ-কষ্ট আৰু সুখবোৰক সাৱটি ধৰে। আমাৰ গাঁওখন এখন সৰু ঠাই, য’ত মানুহে দুয়ো হাত আৰু মাটিৰ সৈতে জীৱন গঢ়ে। পিতাই কৃষক আছিল আৰু মায়ে ঘৰ চলে। জীৱনৰ সৰলতা আৰু কঠিনতা তেওঁলোকৰ মুখমণ্ডলীত স্পষ্ট দেখা পোৱা যেতো।
শৈশৱৰ দিনত, পুৱাৰ পোহৰে গাঁওখন উজ্বলালে, মই গাভৰু-সৰ্পিলি ফুলৰ মাজেৰে বাটত গৈ আছিলো। ধানৰ খেতিত মাটিৰ গন্ধ আৰু বাতৰীৰ সুৱাসে মোৰ মন আনন্দে ভৰাইছিল। বাগিচাৰ ঘঁহৰ মাজত শোকতীয়া পখিলা সপোনৰ দৰে ওলাল। সেই সময়ত মই কল্পনা কৰিছিলো, মোৰ জীৱনও এক দিন ফুলিবলৈ যাম।
তেতিয়া মোৰ লেখনীৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হৈছিল। পাঠশালাৰ গোৰ-গৰাকীয়ে মোক প্ৰথমবাৰৰ বাবে কবিতা আৰু গল্প লিখিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল। মই লিখিবলৈ শিকিছিলো—কিছুমান কথা, যিবোৰ মোৰ মনত ঘূৰি ফুৰিছিল, আৰু যিবোৰ মই অনুভৱ কৰিছিলো। সেই সময়তেই মই অনুভৱ কৰিছিলো যে শব্দবোৰে মানুহৰ হৃদয়ত সঁচাকৈয়ে স্পৰ্শ কৰিব পাৰে।
বয়সৰ সৈতে মই মহানগৰলৈ পঢ়িবলৈ গৈছিলো। মহানগৰৰ ৰাস্তাবোৰ, মানুহৰ ভিৰ, আৰু আকাশলৈ ওলাই থকা ডাঙৰ ডাঙৰ বিল্ডিঙবোৰে মোক আচৰিত কৰিছিল। কিন্তু মহানগৰৰ মাজতো মোৰ অন্তৰ সদায় গাঁওখনৰ কথা ভাবিছিল। মহানগৰৰ জীৱন আৰু গাঁৱৰ জীৱনৰ মাজত এক গভীৰ পাৰ্থক্য আছিল। মহানগৰৰ মাজত মই একাকী আৰু বিষন্ন অনুভৱ কৰিছিলো, যেনে মোৰ মনত এখন খাঁজিল চেঁচা ধেমালিৰ সৈতে ধুমুহা উঠি আছে।
মই মহানগৰৰ পাঠশালাত ভাল পঢ়িছিলো, কিন্তু অন্তৰত সদায় এক অপূৰ্ণতা আছিল। সেই অপূৰ্ণতা পূৰণৰ বাবে মই লেখনীৰ আশ্ৰয় লৈছিলো। মই মোৰ অনুভৱ, মোৰ দুখ, আৰু মোৰ আশা সকলোৱে লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিলো। মই অনুভৱ কৰিছিলো, বৃষ্টি যেন মোৰ মনৰ শব্দবোৰৰ প্রতিফলন। বৃষ্টিৰ পানীয়ে মোৰ অন্তৰৰ বিষাদ আৰু আশাবোৰ বাহিৰলৈ লৈ যোৱাত সহায় কৰিছিল।
বৃষ্টিৰ প্ৰথম ফোঁটা পৰিল। সেই ফোঁটাই মোৰ মনত পুৰণা দিনবোৰ উজলালে। গাঁওখনৰ মাটি, পুৱা উঠাৰ সময়ৰ শান্তি, আৰু পিতৃ-মাতৃৰ মুখত সুখৰ হাঁহি। মই বেছি সময়ত সেই দিনবোৰৰ কথা ভাবি থাকো, যেতিয়া জীৱন সহজ আৰু সৰল আছিল। কিন্তু সময়ে সকলো পৰিৱৰ্তন কৰে।
মোৰ ভিতৰত একেধৰণৰ দ্বন্দ্ব জন্ম লয়—এক দিশে গাঁওখনৰ সৰলতা আৰু আন দিশে মহানগৰৰ জটিলতা। মই ভাবোঁ, মোৰ জীৱনতো এনে এক বৃষ্টিপাত যেন আহে, যি মোৰ অন্তৰৰ ধূলিকণা ধুই নি নতুন ৰূপ দান কৰে। সেই বৃষ্টিপাতে মোৰ জীৱনৰ বেলুনবোৰ পুনৰ উৰিবলৈ সক্ষম হয়।
বৃষ্টিপাত অবিৰত থাকিল। মই টেবুলত বহি লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিলো। মোৰ শব্দবোৰ যেনে বৃষ্টিৰ পানীৰ ফোঁটাৰ দৰে। বৃষ্টিৰ শব্দত মোৰ অন্তৰৰ দুখ-কষ্টৰ সুৰ মিশি যায়। মই জানো, এই লিখনি মোৰ হৃদয়ৰ ভাষা, যি মোৰ জীৱনৰ সঁচা গল্প কৈছে।
মই মোৰ গাঁৱৰ কথা, মানুহৰ জীৱন, আৰু জীৱনৰ গভীৰতা লিখি থাকো। মই জানো, মোৰ গল্পবোৰ মানুহৰ হৃদয়ত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাব। মই জানো, জীৱনৰ বৃষ্টিপাতে মোক নতুন শক্তি দিব।
***
মহানগৰৰ ৰাস্তাবোৰ, য’ত প্ৰত্যেকটো কোণা নিজা কাহিনী ক’বলৈ সাজু থাকে, তাত মই আছোঁ। এদিন মই হঠাতে সেই ঠাইত বহি থাকোঁতে অনুভৱ কৰোঁ—মোক ঘিৰি থকা এই বিশাল নগৰখন যেন একেবাৰে এক ৰহস্যময় সাপেকীয়া বন। মানুহবোৰ সদায় ততালিকে আগবাঢ়ি যায়, কিন্তু মই যেন সেইবোৰত গৰমীয়া পোহৰৰ লগত মিশা শীতল বতাহৰ দৰে হেৰাই যোৱা এখন সেউজীয়া পাত। মহানগৰৰ নিৰৱতা আৰু মোৰ অন্তৰৰ নিস্তব্ধতাই যেন একেলগে মিলিত হৈ মোৰ চিন্তা-ভাবনাক আৰু অধিক গভীৰ কৰে।
নগৰখনৰ এই চকমকীয়া কাঁচ, শব্দ আৰু কেঁচা মানুহৰ মাজত মই যেনে নিজকে হেৰুৱাই পেলাইছোঁ। যোৱা দিনবোৰত মোৰ মনত বহুত চিন্তা ওলাল—মই কিয় মহানগৰলৈ আহিছিলো? কি বাবে মোৰ অন্তৰ এই ভিন্নতাবোৰ বুজিব নোৱাৰিলে? গাঁওখনৰ সৰল জীৱন, য’ত মানুহৰ মুখত হাঁহি আছিল, মহানগৰত ক’ত গ’ল? মহানগৰৰ মানুহবোৰে একে সময়তে নিস্তব্ধ আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত এতিয়া ইমান দূৰত্ব কেনেকৈ গঢ়ি উঠিছে?
মই গাঁওখনৰ কথা আৰু মানুহৰ কথা ভাবো, য’ত মই জন্ম হৈছিলো। তেওঁলোকৰ মুখত থকা সৰলতা, সহজীয়া হাঁহি, আৰু গভীৰ স্নেহ যেন মোৰ অন্তৰৰ এক নিৰাপদ বন্দৰ। কিন্তু মহানগৰত মই সেই বন্দৰ পাহৰি থাকিলো। মোৰ অন্তৰত এজন বিদেশী যেন—এজনা যি নিজৰ ভাষা, নিজৰ চিন্তা, আৰু নিজৰ চিনাকি পাহৰি যোৱা।
শহৰত মোৰ জীৱন খুব বেলেগ। পঢ়াশুনাৰ চাপ, দিনকুটিৰ ব্যস্ততা, আৰু মইকেইটা ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু বন্ধুৰ মাজত কেতিয়াবা বিচ্ছিন্নতা অনুভৱ কৰোঁ। মই এই মহানগৰখনত নতুন জীৱন গঢ়াৰ চেষ্টাত থাকোঁতে, হৃদয়ত এক বিষাদ গঢ়ি উঠিছে। মই নিজৰ ঘৰ, গাঁও, আৰু সেই সেউজীয়া দিনবোৰক বেছিকৈ মৰ্মাহত অনুভৱ কৰোঁ।
তেনে সময়ত বৃষ্টিৰ প্ৰথম ফোঁটা পৰিল। বৃষ্টিপাতৰ সেই মিঠা সুৰই মোৰ মনৰ ভিতৰত উজলীয়া স্মৃতি আৰু দুখবোৰে নতুন জীৱন লাভ কৰে। বৃষ্টিৰ গন্ধে মোৰ অন্তৰৰ অতীতক মনত পেলায়—সিহঁতৰ সৈতে বিগত সেই মুহূৰ্তবোৰ, য’ত আমি হাসিছিলো, কান্দিছিলো, আৰু জীৱনক সৰল আৰু গভীৰভাৱে বুজিছিলো।
মই ভাবোঁ, বৃষ্টিৰ ফোঁটাবোৰ যেন মোৰ জীৱনৰ জীৱন্ত সাক্ষী। এই বৃষ্টিত মোৰ শৈশৱৰ আনন্দ, কৈশোৰৰ স্বপ্ন, আৰু কৈমৰ সময়ৰ কঠিনতা সকলোৰে একে লগে সতে পৰে। মই বৃষ্টিৰ তলত বহি এই সকলোবোৰৰ গা ধুবলৈ চেষ্টা কৰোঁ। মোৰ হৃদয় যেন একগৰাকী বালিকাৰ দৰে, যি বৃষ্টিত ভিজি নতুন শক্তি লাভ কৰিবলৈ সাজু।
এই অধ্যায়টোত মই মহানগৰৰ জীৱন, মোৰ অন্তৰৰ সংঘাত আৰু স্মৃতিবোৰৰ মাজত থকা সেতুবন্ধনৰ কথা বৰ্ণনা কৰিলো। বৃষ্টিপাত মোৰ জীৱনৰ প্ৰতীক, যিয়ে দুখ-সুখৰ সুৰ মেলি দিয়ে। মই জানো, বৃষ্টিপাতৰ পিছত নিৰ্মল আকাশ আহে—মোৰ জীৱনৰ নতুন অধ্যায়ৰ সূচনা।
***
মহানগৰৰ ঠাণ্ডা আৰু নীৰৱ ৰাস্তাবোৰত মোৰ পাছে পাছে অজস্র মানুহে ব্যস্ততা আৰু আবেগৰ মাজত হাঁহি-কান্দি চলি থাকে। বহুদিন ধৰি মই এই নগৰৰ মাজত নিজৰ স্থান বিচাৰি আছিলোঁ, কিন্তু কেতিয়াবা বেছি সময়ত অনুভৱ কৰোঁ যেন মই এই ঠাইত একেবাৰে অবৈধ। মোৰ মনত সদায় সেই সেউজীয়া গাঁৱৰ কথা থাকে, য’ত মই জন্মগ্ৰহণ কৰিছিলোঁ, য’ত মাটিৰ গন্ধে মোৰ অন্তৰ উজলি উঠে। কিন্তু মহানগৰৰ শীতলতা আৰু চকুতকৈ ধেমালি এটা নিজৰ ভিতৰতে সজাই ৰাখোঁ।
মই মোৰ লেখনিৰ মাজেৰে এই অন্তৰদ্বন্দ্ব প্ৰকাশ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ। গাঁৱৰ আৰু মহানগৰৰ মাজত থকা তফাত বেছি সময় মোৰ জীৱনৰ দুখ-বেদনা যেনো বাঢ়ি দিয়ে। গাঁওখনৰ সৰলতা, মানুহৰ পৰস্পৰৰ প্ৰতি স্নেহ আৰু গভীৰ সংযোগ মহানগৰৰ অহংকাৰী, ব্যস্ত জীৱনৰ বিপৰীত।
মই বুজিবলৈ ধৰোঁ যে, মোৰ অন্তৰত আছে সেই পোহৰ, যি গাঁৱৰ মাটিত ফুলে আৰু যি মহানগৰৰ কেঁচা ধূলিৰ মাজতো অলপ বহল হৈ থাকিব পাৰে। মোৰ লেখনি হৈছে সেই সেতু, যি মাটিৰ সোঁৱৰণি আৰু নগৰৰ বাস্তৱৰ মাজত মিলন ঘটাব পাৰে।
বৃষ্টিপাতৰ ফোঁটাবোৰ যেন মোৰ মনৰ ধূলি-ধকুৱা সলনি কৰাৰ এক শক্তিশালী মাধ্যম। মোৰ অন্তৰ যেন পৰিস্কৃত হয়, নতুন ৰূপ ধৰে। মহানগৰৰ ঠাণ্ডা বতাহত মই বৃষ্টিপাতৰ শব্দত পৰিপূৰ্ণ চুপত পৰি যাম বুলি ভাবো। বৃষ্টিপাত মোৰ বাবে এক আশ্বাস, যি মোৰ ভিতৰৰ দুখ আৰু আশা মিশাই দিয়ে।
মই কেতিয়াবা ভাবো, এই মহানগৰৰ মানুহবোৰৰ মুখত সৰু সৰু হাঁহি কিন্তু অন্তৰত কি কথা লুকাই থৈছে? গাঁৱৰ মানুহৰ মাজত যেনো এটা সেউজীয়া আভা থাকে — সেয়া বিশ্বাস, মায়া আৰু সন্মানৰ আভা। মহানগৰৰ বিশালতা আৰু আধুনিকতাই বহু মানুহক অৱসাদ আৰু একাকীত্বৰ খাঁজত পেলাইছে।
এদিন বৃষ্টিপাতৰ মাজত, মই এখন সৰু কফি-দোকানত বহি আছিলোঁ। বৃষ্টিৰ ফোঁটাৰ শব্দ আৰু কফিৰ গৰমে মোক পৰস্পৰৰ একোকে বুজিবলৈ সাহায্য কৰিলে। মই মোৰ মনৰ কথাবোৰ কাগজত নামিবলৈ ধৰিলো। মোৰ কলমে যেন মোৰ অন্তৰ জ্বলন্ত আগুনৰ সুৰে চিৰিও দিছে। সেই সময়তে মোৰ অন্তৰত আশাৰ সুৰ গুজি উঠে — মই জানো, এই লেখনীয়ে মোৰ জীৱনৰ বেদনাৰ বহল পথৰ বাটিক ফুটাব।
মই লিখোঁ — মোৰ শৈশৱৰ সেউজীয়া পথ, পিতৃ-মাতৃৰ মৰমৰ আঙুলিৰ স্পৰ্শ, আৰু গাঁওখনৰ দিনৰ সৌন্দর্য্য। মই লিখোঁ — মহানগৰৰ পৰা মোৰ বিচ্ছিন্নতাৰ বিষাদ, জীৱনৰ কঠিনতাৰ কথা। মই জানো, এই শব্দবোৰ মানুহৰ অন্তৰত স্পৰ্শ কৰিব, তেওঁলোকৰ হৃদয়ত বৃষ্টিপাতৰ দৰে স্নিগ্ধতা আনিব।
মই ভাবোঁ, জীৱনৰ বৃষ্টিপাতবোৰ আমি সকলোৰে ভিতৰত থাকে — কেতিয়াবা আনন্দৰ, কেতিয়াবা বেদনাৰ। কিন্তু সেই বৃষ্টিতেই আমাৰ জীৱনৰ নতুন গন্ধ, নতুন আশা জন্মায়। মই আগবাঢ়ি থাকিম, মোৰ অন্তৰৰ বেদনা আৰু আশাবোৰ লিখি — যেনে বৃষ্টিৰ ফোঁটাবোৰে মাটিত এখন নতুন গছ গজাই।
***
বৃহত্তৰ মহানগৰৰ মাজত, য’ত শব্দৰ আৰ্তনাদ আৰু লোকৰ ব্যস্ততা এক অনন্ত সমাহাৰ, মই মোৰ নিজৰ অৱস্থান বুজিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ। গাঁৱৰ সেউজীয়া পথৰ পৰা এই বিশাল আৰু জটিল নগৰলৈ মোৰ ভ্ৰমণ যেনে জীৱনৰ এক গভীৰ পৰিৱর্তন।
গাঁওখনত মোৰ জীৱন আছিল সহজ, সময়ৰ গতি ধীৰ, আৰু মানুহৰ মাজত বন্ধুত্বৰ এক আন্তৰিকতা। কিন্তু মহানগৰত সকলোবোৰ বেলেগ। ইমান বেছি মানুহৰ মাজত নিজকে অদৃশ্য বুলি অনুভৱ কৰা এটা দুখজনক অভিজ্ঞতা। মই সঁচাকৈয়ে নিজকে যেন “অন্তঃস্থ” বুলি অনুভৱ কৰোঁ।
মোৰ পঢ়াশুনাৰ ব্যস্ততাৰ মাজত মই দেখোঁ মহানগৰৰ বহুতৰে মুখত একেধৰণৰ বিষাদ। সকলো মানুহে তীব্ৰ স্পৰ্ধাত আছে, কিন্তু অন্তৰত একাকীত্বৰ গভীৰ খাঁজ। মই নিজকে এই সকলোবোৰৰ মাজত নিস্পৃহ নকৰিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ।
একেদিন বেলিকালত মই মহানগৰৰ এখন পুথিভঁৰাললৈ গৈছিলো, তাত বহি মই গাঁওখনৰ কথা আৰু নিজৰ ভিতৰলগা অনুভৱবোৰ লিখিবলৈ ধৰিলো। পঢ়াশুনাৰ মাজত মই এই লেখনীৰে মোৰ মনৰ কথা প্ৰকাশ কৰাৰ এক পথ উলিয়ালো।
“মই যেতিয়া গাঁওখনৰ পথেদি গৈছিলোঁ, তেতিয়া বাটৰ দুয়োফালে ফুলে ফুলে, পখিলা-ৰঙা ডেউকা ৰঙা পাতবোৰে মন পুষ্পিত কৰিছিল। মানুহৰ হাঁহিৰ মাজত স্নেহৰ উষ্ণতা আছিল, আৰু আকাশখন যেনা এক সুন্দৰ সপোনৰ আঙনি। কিন্তু এতিয়া মহানগৰৰ কেঁচা ৰাস্তাত এই সপোনবোৰ দেউলীয়া হৈ পৰিছে।”
এই কথা লিখোঁতে মোৰ হৃদয়ত গম্ভীৰতা আৰু এক গভীৰ বিষাদ এৰি গৈছিল। মহানগৰৰ এই জীৱনখনত একেধৰণৰ নিৰৱতা আছে, যি প্ৰায় যেন অন্তৰলৈ শিলৰ দেৱালৰ দৰে অৱতীৰ্ণ হৈছে। কিন্তু মই জানো, এই নিৰৱতাৰ মাজতো আশা থাকে, এই দেৱালত ফাটি পৰাৰ এক আশাৰ ৰোশনাই থাকে।
বৃষ্টিৰ ফোঁটাবোৰ আজিৰ বেলিকালত যেন মোৰ অন্তৰৰ যন্ত্রণাক প্ৰশমিত কৰিছিল। মই বুজিলো যে জীৱনখন সদায় সুখ-দুখৰ এক মিলনস্থল। বৃষ্টিৰ মাজত বহি মই মোৰ অন্তৰৰ গভীৰতাত যোৱা বেদনা, আশা আৰু সপোনবোৰ লিখিলো। মোৰ কলমে যেন মোৰ অন্তৰৰ গোপন কথা কেইটি ধৰি ৰখা।
মই জানো, মোৰ এই অভিজ্ঞতা আৰু লেখনীয়ে মানুহৰ মনক স্পৰ্শ কৰিব। মই আগবাঢ়ি থাকিম, মোৰ অন্তৰৰ কথা প্ৰকাশ কৰি, যেন বৃষ্টিৰ পানীৰ দৰে মোৰ শব্দবোৰো মোৰ জীৱনক নতুন শক্তি দিব।
***
সন্ধিয়াৰ হেমন্তৰ নীল আকাশৰ তলত মহানগৰৰ ৰাস্তাবোৰ যেন একো অবিৰত সুঁৱলি হৈ থাকে। মোৰ মনত বহু বচৰীয়া স্মৃতিবোৰ ওলাই আহে — গাঁওখনৰ শান্ত দিনবোৰ, পুৱাৰ কঁহুৱাঁ কিৰিকিৰি, আৰু পিতৃ-মাতৃৰ স্নেহময় হাঁহি। এতিয়া মহানগৰৰ এই জটিল জীৱনত মই যেন এক পৰিচিত কিন্তু অচিনাক্ত পথিক। মই জানো, মোৰ অন্তৰত গাঁৱৰ সেউজীয়া আকাশৰ প্ৰতি এক গভীৰ আকৌল আছে, যাক মই কেতিয়াবা হৃদয়ৰ আঁৰৰ বাটেৰে বিচাৰি পোৱা নাই।
মহানগৰৰ মানুহৰ মাজত মই নিজকে চিনি পোৱাত অসুবিধা অনুভৱ কৰোঁ। সকলোৰে মুখত ব্যস্ততাৰ আঁচ, কিন্তু হৃদয়ত একাকীত্বৰ ওজন। মই ভাবো, গাঁওখনৰ সৰল জীৱন আৰু মহানগৰৰ এই জটিলতা মোৰ জীৱনৰ দুই একোণ। মই চেষ্টা কৰোঁ, মোৰ লিখনীৰ জৰিয়তে সেই দুই পৃথক পৃথক জগতৰ মাজত সেতুবন্ধন গঢ়ি তোলিবলৈ।
একেদিন বৃষ্টিৰ মৃদু শব্দত কফি দোকানৰ এখন কোণত বহি মই মোৰ জীৱনৰ বেদনাবোৰ আৰু আশা কাগজত নিক্ষেপ কৰিলো। বৃষ্টিৰ ফোঁটাৰ দৰে মোৰ শব্দবোৰো যেন মানুহৰ অন্তৰ স্পৰ্শ কৰিব পাৰে। মই জানো, বৃষ্টিৰ পাছত সেউজীয়া বতাহ আহে; তেনে আশা মোৰ হৃদয়ত পোনপটীয়া ভাসে।
মোৰ শৈশৱৰ কথা ভাবোঁ, গাঁওখনৰ মাটিৰ সোঁৱৰণি, য’ত মই প্ৰথমবাৰৰ দৰে হাঁহিছিলো, কেঁদিছিলো, আৰু জীৱনৰ প্ৰথম পাঠ শিকিছিলো। এতিয়া মহানগৰত, মই সেই সপোনবোৰক জীৱনলৈ অনাৰ বাবে যুঁজ দিওঁ।
মই জানো, মোৰ অন্তৰৰ বেদনাবোৰ আৰু আশাবোৰ এই মহানগৰৰ ঠাণ্ডা আৰু নীৰৱতাক গছাই দিছে। কিন্তু মই বিশ্বাস কৰোঁ, জীৱন বৃষ্টিপাতৰ দৰে — কেতিয়াবা ভগা, কেতিয়াবা মৃদু, আৰু তাৰ পাছত এক নিৰ্মল আকাশ আহে। মই মোৰ লেখা আৰু জীৱনৰ মাজেৰে সেই নিৰ্মলতাৰ সন্ধান কৰিম।
***
শহুৰ নীল আকাশৰ তলত, বেলিৰ শেষ ৰশ্মিয়ে মহানগৰৰ প্ৰতিটো কোণ উজ্জ্বল কৰি তুলিছিল। মানুহৰ মাজত ভৰি থকা এই নগৰখনত মোৰ অন্তৰ সদায় যেন সেউজীয়া গাঁওখনৰ সপোনৰে জুৰি থকা এটা কুঁহিপাত। মই জানো, মোৰ জীৱনৰ দুটা অংশ একে সময়তে দুটা পৃথক জগতৰ দৰে — এখন আছিল সৰলতা আৰু মৰমৰ, আনখন জটিলতা আৰু একাকীত্বৰ।
মই মহানগৰৰ সৰু সৰু ৰাস্তাবোৰ পাৰ হৈ গাঁওখনৰ সপোন লৈ বহি থাকোঁ। গাঁওখনৰ শান্তি আৰু আকাশৰ নীলা বৰণৰ স্মৃতি মোৰ অন্তৰত সেউজীয়া পখিলা যেন উৰা মাৰিছে। মোৰ পিতৃ-মাতৃৰ মৰম, আৰু গাঁওখনৰ মানুহৰ আন্তৰিকতা মোৰ মনত আজি কোনোদিনৰ দৰে প্ৰগাঢ়।
মই নিজৰ ভিতৰত এই দুই জগতৰ মাজত তুলি-নামৰ দৰে অনুভৱ কৰোঁ। মহানগৰৰ হাঁহি-ধমনী আৰু গাঁওখনৰ সেউজীয়া হাঁহিৰ মাজত যেনো এক গভীৰ দেৱাল। মই মোৰ লেখনীৰ মাজেৰে সেই দেৱাল ভাঙিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ।
এদিন বৃষ্টিৰ মৃদু শব্দৰ মাজত মই এখন সৰু কফি-দোকানত বহি আছিলোঁ। বৃষ্টিপাতৰ ফোঁটাবোৰে ৰাস্তাবোৰ ধুই পেলাইছিল, যেন এই মহানগৰৰ বেমানানত এক নতুন সূচনা হৈছে। মই মোৰ মনৰ কথা, যি বহুদিন ধৰি অন্তৰৰ গভীৰতাত সোঁৱৰণি হিচাপে গুঁজাই থৈছিলো, সেইবোৰ মোৰ কলমে বহলকৈ প্ৰকাশ কৰিলে।
মই লিখোঁ মোৰ শৈশৱৰ দিনবোৰৰ কথা — গাঁওখনৰ মৰম, মাটিৰ গন্ধ, পিতৃ-মাতৃৰ স্নেহৰ আঙুলিৰ স্পৰ্শ। সেই স্মৃতিবোৰ মোৰ জীৱনৰ পোহৰ। মহানগৰৰ কঠোৰ জীৱনৰ মাজত সেই স্মৃতি মোৰ অন্তৰৰ শীতল পুৱাৰ দৰে।
মই জানো, মোৰ বেদনাবোৰ আৰু আশা মহানগৰৰ এই ঠাণ্ডা, একাকীত্বৰ মাজতো জীৱনৰ উষ্ণতা বাঢ়িব পাৰে। মই বিশ্বাস কৰোঁ, জীৱনৰ বৃষ্টিপাতৰ পিছত নিৰ্মল আকাশ আহে। এই আশাই মোক আগবাঢ়ি থাকিবলৈ শক্তি দিয়ে।
***
মহানগৰৰ ৰাতিপুৱা সদায় এক বিশেষ ধৰণৰ চঞ্চলতাৰে ভৰা থাকে। চহৰখনৰ মানুহে নতুন আশাৰে দিনটো আৰম্ভ কৰে যদিও অন্তৰতে বহুতৰে হৃদয় একাকীতাৰ সুৰে ধ্বনিত হয়। মই সেই মহানগৰৰ মাজত এগৰাকী পৃথক ব্যক্তি হিচাপে নিজকে চিনাক্ত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ। বহুদিনৰ দুখ-আনন্দৰ সোঁৱৰণি মোৰ অন্তৰত টাঙি আছে, গাঁওখনৰ সৰল আৰু শান্ত জীৱনৰ সপোন আজিও মোৰ হৃদয়ত সেউজীয়া হৈ থাকে।
মই জানো, মোৰ জীৱনৰ দুটা ভিন্ন চিত্ৰ — এখন গাঁওখনৰ সেউজীয়া শস্যক্ষেত্ৰ, আৰু আনখন মহানগৰৰ চকমকি আলোকৰ মাজত নীরৱতা। এই দুয়োৰে মাজত মই হেৰাই যাওঁ, কিন্তু মোৰ কলমে এই দুয়োকে একে থলাত অনাৰ শক্তি আছে।
এদিন বেলিকা আমি এখন সৰু উদ্যানত বহি আছিলোঁ, য’ত বৰষুণৰ পাছত পখিলা উৰা মাৰিছিল। সেই সেউজীয়া দৃশ্যই মোৰ অন্তৰ জুৰি থকাপৰা স্মৃতিবোৰক জাগ্ৰত কৰি তুলিলে। গাঁওখনৰ বতাহৰ সোঁৱৰণ, পিতৃ-মাতৃৰ স্নেহৰ স্পৰ্শ, আৰু মানুহৰ আন্তৰিকতা—এইবোৰ মোৰ জীৱনৰ মূল আধাৰ। মহানগৰৰ কেঁচা ৰাস্তাবোৰ আৰু নিৰৱতাৰ মাজতো মই এই সপোনবোৰ সংৰক্ষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ।
মই লিখোঁ — মোৰ বেদনাবোৰ, মোৰ আশা, আৰু মোৰ জীৱনৰ বৃষ্টিপাতৰ দৰে উত্থান-পতন। মোৰ কলমে যেন মোৰ অন্তৰৰ গভীৰতাৰে কথা কয়, যেন বৃষ্টিৰ ফোঁটাবোৰে মাটিত শীতলতা আৰু নতুন জীৱন নিয়া আহে। মই বিশ্বাস কৰোঁ, জীৱনৰ যিকোনো বেদনাৰ পাছতো এক নতুন সূৰুযোদয় থাকে।
মই জানো, মোৰ লিখনী মানুহৰ অন্তৰত এক সেউজীয়া আকাশৰ আভা দিব, য’ত আশা আৰু সপোন জীয়াই থাকিব। এই বিশ্বাসৰ বাবে মই আগবাঢ়ি থাকিম, যেন বৃষ্টিপাতৰ পাছত সেউজীয়া গছ-গছনি জপে।
***
মহানগৰৰ ৰঙীন বাটবোৰত সৰু সৰু দুখৰ সুৰ ধ্বনি কৰে। এই মহানগৰৰ মাজত মোৰ অন্তৰ যেন এক সেউজীয়া পলাশ ফুলৰ দৰে হেৰাই আছে। গাঁওখনৰ সেউজীয়া পথবোৰৰ কথা মনত পেলাই মই মোৰ জীৱনৰ অনন্ত যাত্ৰাৰ বিষয়ে ভাবো।
শৈশৱৰ দিনবোৰ মোৰ হৃদয়ত যেন এক অতুলনীয় সঁপোনৰ ৰঙত ৰঙীন। তেতিয়া সময় ধীৰে ধীৰে পাৰ হৈ যায়, আৰু মোৰ মনৰ ভিতৰত একোণ-অকণ অনুভৱে গাঁওখনৰ মৰম আৰু মহানগৰৰ কঠোৰ বাস্তৱতাক ধৰি ৰাখে।
মই মহানগৰৰ বিৰাট সভামণ্ডপত বহু মানুহৰ মাজত উগ্ৰ আৰু নিৰৱতা দুয়ো অনুভৱ কৰোঁ। সকলোৰে মুখত একেধৰণৰ চিন্তা আৰু অন্তৰত একাকীত্বৰ গভীৰতা। মই জানো, এই মহানগৰৰ মাজতো জীৱনৰ সুন্দৰ আশা জীয়াই থাকে।
একেদিন ৰাতিপুৱা, মহানগৰৰ এখন সৰু পথাৰত মই এক বৃদ্ধ লোকক দেখিলো, যিজনে বিষাদ আৰু আশা দুয়ো মুখত সুমুৱাই ৰাখিছিল। তেওঁ মোক নিজৰ জীৱনৰ কথা কয়, য’ত সুখ আৰু দুখৰ মিশ্ৰণ আছিল। তেওঁ কৈছিল, “জীৱনটো যেন এক দীঘলীয়া নদী, য’ত বেদনাৰ ছাঁৱা আৰু আশা দুয়ো মিলি বৈ থাকে।”
মই সেই কথাবোৰ গভীৰভাবে বুজি পেলালো। মোৰ কলমে সেই বেদনাবোৰক আৰু আশা-প্ৰাপ্তিৰ সুৰবোৰক কাগজত পৰিণত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে। মই জানো, মোৰ গল্পবোৰে মহানগৰৰ নিভৃত হৃদয়ক স্পৰ্শ কৰিব।
গাঁওখনৰ সেউজীয়া সপোন আৰু মহানগৰৰ কেঁচা পথৰ বাস্তৱতা, এই দুইয়ের মাজত মই এগৰাকী যাত্ৰী। মোৰ লেখা যেন এক ডাঙৰ সেতুবন্ধন, যি এই দুই পৃথক পৃথক জীৱনৰ মাজত সংযোগ গঢ়ি তোলিব।
মই বিশ্বাস কৰোঁ, অন্তৰ মোৰ পথিক হ’ব, আৰু মোৰ কলমে সেই অন্তৰক উজ্বলাই তুলিব। জীৱনৰ যিকোনো কঠিন সময়তো আশা থাকে, যি জীৱনক সেউজীয়া কৰি তোলে।
***
মহানগৰৰ ৰঙীন ৰাস্তাবোৰৰ মাজত মই নিজকে বহুতো সময়ত একাকী আৰু বিচ্ছিন্ন অনুভৱ কৰোঁ। এই মহানগৰখনৰ ব্যস্ততাৰ মাজত সৰু-সৰু মুহূৰ্তবোৰত মই যেন মোৰ জীৱনৰ সেউজীয়া দিনবোৰৰ স্মৃতি উলাই আনি নিজৰ অন্তৰত আশাৰ বীজ পোৱাই থাকোঁ। গাঁওখনৰ মাটিৰ গন্ধ, পুৱাৰ কেঁচা বতাহ, আৰু পিতৃ-মাতৃৰ স্নেহময় হাতৰ স্পৰ্শৰ কথা মোৰ মনত সেউজীয়া চুম্বক যেনে আকর্ষণ সৃষ্টি কৰে।
মই ভাবোঁ, জীৱন যেন এক দীঘলীয়া নদী, যাৰ পানীৰ সোঁতত সুখ আৰু দুখৰ মিশ্ৰণ বহি থাকে। গাঁওখনৰ সৰলতা আৰু মহানগৰৰ জটিলতাৰ মাজত মই এক পদক্ষেপ আগবাঢ়ো, যদিও পথখন কঠিন। মহানগৰৰ ঠাণ্ডা আৰু নিৰৱতাৰ মাজতো মই আশা বিচাৰোঁ। মোৰ অন্তৰৰ গোপন শব্দবোৰ কলমৰ জৰিয়তে মুক্ত কৰি মই নিজক জানিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ।
একেদিন বেলিকা মহানগৰৰ এখন সৰু উদ্যানত বহি মই এটা বৃদ্ধ লোকৰ লগত কথা পাতিলোঁ। তেওঁ মোৰ মনৰ কথা বুজি পাই নিজৰ জীৱনৰ অভিজ্ঞতা ভাগ কৰিলে। তেওঁৰ কথাবোৰে মোক গভীৰ ভাবনাৰ সাগৰত ডুবাই দিলে — “জীৱনটো যেন এক অবিৰাম যাত্ৰা, য’ত দুখৰ সান্নিধ্যত সুখৰ ৰঙিন আলোক পৰে।” মই সেই কথাবোৰ মোৰ হৃদয়ত সঞ্চয় কৰি লিখিবলৈ ধৰিলোঁ।
মই বুজিছোঁ, মোৰ কলম আৰু লেখা হ’ল মোৰ অন্তৰৰ সঁপোনৰ প্ৰতিফলন। মই জানো, যি সময়ত মই সকলোতকৈ অধিক একাকী অনুভৱ কৰোঁ, সেই সময়ত মোৰ লেখা মোৰ সঙ্গী হৈ থাকে। মই আশা কৰোঁ, মোৰ শব্দবোৰে মানুহৰ অন্তৰ স্পৰ্শ কৰিব, আৰু তেওঁলোকক এই মহানগৰৰ মাজতো সেউজীয়া আশা আৰু মৰম বিচাৰি পাবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিব।
মই আত্মবিশ্বাসেৰে আগবাঢ়ি থাকোঁ, যেন বৃষ্টিপাতৰ পাছত নতুন সেউজীয়া পাতবোৰ ওলাই আহে। মোৰ অন্তৰৰ কথা কাগজত লিখি মই নিজকে আৰু মোৰ পাঠকক এক নতুন জীৱনৰ আশ্বাস দিওঁ।
***
সন্ধিয়াৰ বেলিকা মহানগৰৰ আকাশ অতি শান্ত আৰু নীৰৱ হৈ পৰে। আকাশৰ নীলা বৰণ আৰু পোহৰৰ কোমলতা যেন অন্তৰৰ গভীৰতাক স্পৰ্শ কৰে। মই এখন সৰু পাৰ্কৰ বেঞ্চত বহি আছোঁ, চারিওফালে মানুহৰ হাঁহি-ঠাট্টা আৰু চাঞ্চল্যৰ মাজত মোৰ মন শান্ত আৰু চিন্তামগ্ন। মহানগৰৰ কোলাহলৰ ভিতৰত মোৰ অন্তৰ যেন এক নিৰৱ আৰু গভীৰ সাগৰ।
শৈশৱৰ দিনবোৰ মোৰ স্মৃতিত উজ্বল কৰি উঠিল। গাঁওখনৰ মাটিৰ গন্ধ, পুৱাৰ চিৰসেউজীয়া বতাহ, পিতৃ-মাতৃৰ মৰমৰ হাতৰ স্পৰ্শ — এইবোৰ মোৰ জীৱনৰ মূল সুঁতি। সেই সৰু গাঁওখনৰ সৰলতা আৰু মৰম মোৰ অন্তৰত এটা ডাঙৰ আশ্ৰয়স্থল। মহানগৰৰ কঠোৰতা আৰু চঞ্চলতাৰ মাজত সেই সপোনবোৰ সেউজীয়া আৰু উজ্বল হৈ থাকে।
মই ভাবোঁ, জীৱন যেন এক দীঘলীয়া পথ যি নানা মোড় আৰু বাঁহিৰে ভৰা। এই পথত কেতিয়াবা একাকীত্বৰ আঁচলত থাকো, কেতিয়াবা সেউজীয়া সপোনৰ পোহৰত উজ্জ্বল হওঁ। মই মোৰ কলমে সেই যাত্ৰাৰ বৰ্ণনা কৰোঁ, যি হৃদয়ৰ অন্তৰৰ গভীৰ অনুভৱবোৰক বহিঃপ্ৰকাশ কৰে।
এদিন মই এখন সৰু কফি-দোকানত বহি আছিলোঁ, য’ত এখন বুঢ়া মানুহে মোৰ ওচৰত বহি নিজৰ জীৱনৰ কথা শুনালে। তেওঁ কৈছিল, “জীৱনটো যেন এটা বাগিচা, য’ত বেছিভাগ সময়ত তোমাৰ সোঁৱৰণিত ফুল ফুলি উঠে, আৰু কেতিয়াবা দুখেৰে পাতবোৰ সৰি পৰে। কিন্তু যিকোনো অৱস্থাত, আশা আৰু সপোনবোৰক সজীৱ ৰাখা উচিত।” তেওঁৰ কথাবোৰে মোৰ অন্তৰত এক গভীৰ প্ৰতিধ্বনি সৃষ্টি কৰিলে।
মই জানো, জীৱনৰ কঠিন সময়বোৰতো আশাৰ পোহৰে আমাৰ অন্তৰক উজ্জ্বল কৰি তোলে। মোৰ লেখনী যেন সেই পোহৰৰ এক মূৰ্তি, যিয়ে মানুহৰ অন্তৰলৈ সেউজীয়া বাতাহ বোৱাৰ সক্ষমতা ৰাখে। মই বিশ্বাস কৰোঁ, জীৱনৰ প্ৰতিটো দিনেই নতুন আশা আৰু সপোনৰ আৰম্ভণি।
***
মহানগৰৰ সন্ধিয়া পোহৰে চহৰখনৰ মুখৰ পৰিৱর্তন আনিলে। আকাশত জোনাকৰ চুমুক লৈ সূৰ্য্যৰ সোনালী ৰঙেৰে ডুব মাৰি থৈছিল। মই এখন সৰু ঘৰৰ খিৰিকী পাৰ হৈ বহি জীৱনৰ শেষ অধ্যায়ত ভাবি আছিলোঁ। গাঁওখনৰ সেউজীয়া পথ আৰু মহানগৰৰ চকমকীয়া ৰাস্তাবোৰৰ কথা হৃদয়ত লৈ মই আজি মোৰ যাত্ৰাৰ পৃষ্ঠাটো লিখিছোঁ।
জীৱন যেন এক দীঘলীয়া নদী, যি বহুত বঁটা আৰু বেদনাৰে পূৰ্ণ। গাঁওখনৰ নিৰ্জনতা আৰু মহানগৰৰ ব্যস্ততা—এই দুইয়ে মোৰ অন্তৰৰ ভিতৰত এক সুমধুৰ সুৰ গঢ়িছে। মই জানো, জীৱনৰ প্ৰতিটো মুহূৰ্ত মানৱ মনৰ আশাৰ দীপ জ্বলাই থৈ যায়।
অহা-যোৱা সময়ৰ বতাহে মোক শিকালে, দুখ-সুখৰ মাজত বিৰতিহীন আশা ৰখা মানে জীৱনক সেউজীয়া কৰা। মই মোৰ অন্তৰৰ বতাহত সেউজীয়া আশা জাগ্ৰত কৰি লৈ মই লিখোঁ—মোৰ বেদনাৰ পৰা জন্ম লোৱা আশা আৰু জীৱনৰ সপোন।
মই জানো, জীৱনৰ যিকোনো অৱস্থাত বিশ্বাস আৰু মৰমেই আমাৰ সঁচা শক্তি। এই বিশ্বাসৰ জৰিয়তে মই আগবাঢ়ি থাকিম, মোৰ কথাবোৰে আন মানুহৰ অন্তৰক স্পৰ্শ কৰিব বুলি আশা কৰোঁ। জীৱনৰ বাট বেয়া সময়ৰ দৰে থাকিলেও পোহৰ আহে। সেই পোহৰেই আমাৰ অন্তৰৰ অন্ধকাৰ দূৰ কৰে।
এতিয়া মই যাত্ৰাৰ অন্তিম পৃষ্ঠাত বহি আপোনালোকৰ আগত মোৰ জীৱনৰ গল্প সাজি থৈছোঁ। আপোনালোকৰ আশীৰ্বাদ আৰু মৰমৰ আশাত মোৰ অন্তৰ পৰিপূৰ্ণ।
***
